کۆمێنتی فەیس بووکی لێ ئەبێت بە وتار

ئەفسوس کە کۆمێنتی فەیس بووکیشت لێ ئەبێت بە وتار

کازیوە ساڵح

لە ژێر ناونیشانی ئەفسوس، تۆش بەهەڵەچویت سەرنج و تێبینی لەمەڕ سەرنجەکانی کازیوە ساڵح ، عومەر محمەد جەند سەرپێنووسێک کە زیاتر بۆ کۆمێنتی فەیس بووک دەبن و لە سەر ئێمە بە ناوی وتارەوە بڵاوکردوەتەوە . لە گەڵ ئەوەی من خۆم لەم جۆرە وەڵامدانەوانە ئەپارێزم ، چوونکە ئەزانم ژمارەیەکی ئێجگار بەر چاوی کارەکتەرەکانی ماڵپەرەکان بە دووی بچوکترین شتدا دەگەرێن بۆ ئەوەی چەند دێرێکی لە سەر بنووسن و بە ناوی نووسەربوون و تارەوە بلاوی بکەنەوە،  .بەڵام تێ بینیم کردووە کاتێک وەڵام نادەیتەوە ئەڵێیت گەزۆ بارینە ، هەر کەس و شتێکی هات بە مێشکدا و بە دوای تێبیندا گەڕا ناوی ژنێک ئەخاتە تایتڵەوە و شتێک دەنووسێت بۆیە دەبوو زۆر لە خۆم بکەم و هەر وەکو ئەوەی خۆی ئەم وەڵامە بنووسم .                                                                    

ئەم بەرێزە بەوە دەستی پێکردووە " کازیوە صاڵح کە ئێستا باسی دکتۆراکەی دەربارەی ئەنفالە" دکتۆراکەم دەربارەی جینۆسایدە نەک ئەنفال، بەڵام با بپرسین لە شوێنێکدا یان فەرمانگەیەکدا یا خود بوارێکی ئەکادیمیدا گەر لێیان بپرسیانە هەر ئەم قسەیەتان ئەکرد واتە ئەتانووت کازیوە ساڵع دکتۆراکەی دەربارەی جینۆسایدە با پرسی پێبکەین لەوانەیە باشتر بزانێت؟ زۆر کەس خۆی بە زیرەک ئەزانێت و وا ئەزانێت ئەتوانێت لە سیبەری وشەدا شت بڵێت.    

پاشان ئەڵێت "جینۆسایدی بارزانیەکانیش زۆرلەجێی خۆیدا نیە، بۆچی ؟ چونکە بارزانیەکان وەک گروپێکی دەستنیشانکراو کەخەسڵەتێکی گرنگی جینۆسایدە، بەشێوەیەکی سیستماتیک مامەڵەیان لەتەکدا کراوە "کۆمەڵکوژییەکە تەنها پیاوان" یاخود نێرینەی لەتەمەنی ١٢ ساڵییەوە بۆ ٧٠ ساڵی گرتووەتەوە، دەنا نەژن ونەمنداڵ وەک ئەنفال بەر هەڵمەتی کۆمەڵکوژییەکە نەکەوتن، بۆیە دروست کۆمەڵکوژی (پیاوانی بارزانی) لەجێگەی خۆیەتی نەک کۆمەڵکوژی بارزانیەکان"  واتە ئەم بەڕێزە پێێ وایە مادام ئەو کۆمەڵە پیاو بوون وژن و مناڵی تێدا نەبووە جینۆساید نیە! ؟ ئایە ئەم جۆرە مامەڵەکردنە لە گەڵ جینۆسایددا لە کام لە بەندەکانی پێشگرتن لە جینۆساید و لێکۆڵینەوەکانی دنیادا نووسراوە؟ کام پسپۆڕ  پێناسە جینۆسایدێک بە جینۆساید نازانێت ئەگەر ئەو کۆمەڵە ژن ومنالێشی تێدا نەبووە؟ ئایە ئەمەیە پێناسەی جینۆساید؟ باشە ئەگەر کەسێک خۆی چالاکەوانە ئەوەندە لە پێناسەی  جینۆساید بزانێت من چیت وەڵام بدەمەوە.

پاشان ئەنووسێت، " تێبینی لەوە گرنگتر مێژووی تاوانەکەیە کە کازیوە تیایدا بەهەڵە چووە، چونکە کۆمەڵکوژی پیاوانی بارزانی ٥ ساڵ پێش تاوانی ئەنفال بووە، بەدیاریکراویش لە کۆتایی مانگی تەموزو سەرەتای مانگی ئابی ١٩٨٣ بووە . نەک (٣) ساڵ وەک کازیوە ساڵح نوسیوێتی" نەخێر بەڕێز جەنابت بە هەڵەدا چوویت چونکە ئێوە سەیری جینۆساید تەنها لە جینۆسایدی فیزیەکیەوە ئەکەن ، خەڵکی پسپۆڕیش لە کارابوونی بڕیارەکەوە هەتا کۆتایی هاتنی تەواوی  دەژمێرێت ، سەیری هەموو جۆرەکانی و فۆرمەکانی جینۆساید ئەکات، من باسی ئەنفالم ١٩٨٦-١٩٨٩ کردووە ، وە وتوومە بارزانیەکان لە ( ١٩٨٣)دا جینۆساید کراون ونێوان ٨٣ و ٨٦یش ( ٣) سێ سالە نەک (٥) پێنج.  ئەگەر ئەو بەشانەی لە سەر  بە کەسیکردن مێژوو نووسیبووم بخوێندایەتەوە دەتزانی بۆچی ئەو مێژووەم بەو شێوەیە هەڵبژاردووە ، بەڵام دەپرسم ئایە وتارێکت لە سەر کۆنسێپتی " بە کسیکردنی مێژوو" دەنووسی تۆش وەکو بێگانەکان دەتگووت کە کۆنسێپت وئایدیای نوێ ئەهێنتە بواری لیترچەری جینۆسایدەوە؟                                                                                                                                      

هەروەها ئەڵێت " بەداخەوە بێئەوەی ئاگاداری هەوڵی ئەوانی دی بێت دادوەری ئەوەی کردووە کە (هەموو) نەک (زۆربە) بێ ئاگان لەوەی کۆنسێپتی (ئەنفال) بەشێوەی بەجێ بەکاربهێنن، بەگشتی لەدیدی ئەودا هەموو لەسەر ئاستی فەرمی ونافەرمی وپرۆفیشنالدا تەنانەت لەلای تاکە کاراکانی بواری جینۆسایدیش،"... پاشان لیستی چالاکیەکانی خۆی نووسیوە.....سەرەتا من نازانم ئەم بەڕێزە چۆن رێگەی بە خۆی داوە چەند وشەیەک هەڵبژێرێت و قسەی نادروستی لە سەر بوونیاد بنێت. چوون من باسی یادی بارزانیەکانم کردووە کە کەسانی دەزگا فەرمیەکان ونافەرمیەکانیش هەر بە ئەنفال ناویان هێنا . لە سەرەتاوە تا کۆتایی بۆنەکە لەوێ بووم، جەنابت لەوێ نەبوویت وتارێکی پێچەوانەت هەبێت ،هەتا بڵێم هەمووان جگە لە عومەر محمەد، واتە من باسی شتێک ئەکەم کە جەنابت بێ ئاگایی لێ و داوەری نادروستی بە سەردا ئەدەیت. پاشان کورد کەی فێر ئەبێت لە ژێر ناوی نووسین لە سەر کەسێکی دی ماسولەکەکانی خۆی پیشان نەدات، ئەوەی لەم نووسینەدا بڵاوت کردوەتەوە سیڤی خۆتە ، پەیوەندی بە من و نووسینەکەی منەوە چێ یە ، من باسی کۆنسێپتم کردووە شتێکت لە سەر کۆنسێپتەکە هەیە وەکو ئەوەی بە هەڵەی پێناسەت کردووە بیڵێ نیشتە سیڤی خۆت لە ژێر هیچ ناونیشانێکی نابەجێدا بڵاومەکەرەوە.                                

بەردەوام دەبێت، " سەیر لەوەدایە کازیوەساڵح ساڵی(١٩٩٦ – ١٩٨٩) بەساڵی جینۆساید دەزانێ هەروەک نوسیوێتی" . گوناهە مرۆڤ خۆی بگیەنێت بە ئاستێک پێی وابێت کەسێک تەنها ئەگەر دووی سەرەتایشی خوێندبێت نازانێت (٩٦) پێش ( ٨٩) ناکەوێت ، هەر وەندە واز لە مەسەلەی جینۆسایدەکەش بهێنە. ئەمە هەڵەی جاپە  و لە بەشیكی دیدا پاش ئەم مێژووە هەمان ڕستەم دووبارە کردوەتەوە ئەڵێم " ناکرێت ئەوەی ١٩٨٦-١٩٨٩ ڕوویدا ناوی بنێن ئەنفال وئەوەش لە ٢٠١٤ لە سەر دەستی داعش روویدا هەر ناو )http://kaziwasalih.blogspot.ca/ بنێن ئەنفال" واتە هەموو ئەو نووسینەی ئەم بەڕێزە تەنها ئەم خاڵەی هەڵەی چاپەی تێدا بوو لە سەری بنووسێت ئەویش وەکو ئنگلیز ئەڵێت پیویستی بە عەقڵ بە کارهێنان نیە و خەڵکانێک لە سەر فەیس بووک نووسیویانە ئەو هەلەیە راست بکەرەوە کە نە خۆیان بە پاڵەوان ئەزانن، نە بە چالاکەوان و نە تەنانەت بە خۆشیان ئەڵێن خوێندەوار ، بەڵام خەڵکێکیش ئەڵێ هەنگوین لە داردا  دۆزینەوە ، ئەوەی بە کۆمێنتێکی فەیس بووک چارەسەر ئەکرێت ،کۆمەڵێ قسەی نابەجێ ی ڕێک خستووە بۆ ئەوەی شتێکی لاپەرەیەکی لێ دەربچێت وبڵاوی بکاتەوە. دیارە من کە لە سەر بلۆگەکەم چاکم کردەوە ، ئەم بەڕێزە ئەوەندە بە پەلە ئەو چەند دێرەی نووسیبوو و خێرا ناردبووی بۆ بڵاوکردنەوە ، ئیتر بە پێوستم نەزانی کۆپێ ڕاستکراوەکە بنێرمەوە بۆ ماڵپەرەکان. بەڵام من لە گەڵ یەکەم ساتدا ئەم وسانەی ئێوەم پێگەشتووە و پاش دوو هەفتەش وەڵامت ئەدەمەوە، وە ئەگەر کۆمێنتەکانی سەر فەیس بووکت بخوێندایەتەوە و ئەم  وشە نەشیاوانەی خۆتت ڕابکێشایەتەوە هەر وەڵامم نەدەنووسی، ئێستا ئەزانیت جیاوازی من و تۆ چیە؟                                                                                                   

ئەفسوسی ئەم بەڕێزە ئەگات بە ئێرە، " سەبارەت بە وشەی کارەساتیش بەدڵنیاییەوە کازیوەخان دەستپێشخەرنیە" یەکەم نازانم لە کوێدا وکێ وتویەتی دەست پێشخەرەو ئەم وشەیەی بە چ هۆیەک بەکارهێناوە. نەخوازە ناکرێت بڵێن تاکێکی کورد تا ئەو ئاستە کڵۆڵە کە پێی وابێت ئەگەر ئەو قسەیەکی کرد و وشەیەکی بەکارهێنابوو  کەسی تر نابێت بیکات، لە کاتێکدا پێش ئەو و من و دوای ئێمەش ئەکرێت دەیان کەس هەمان وشەی بەکارهێنابێت وبەکاریشی ئەهێننەوە و کەسی دلسۆزیش بۆ جێگیرکردنی کۆنسێپتێک وڕاستکردنەوەی هەڵەیەک ئەگەر دڵسۆزی دۆزەکە بێت، خۆی خەڵک فێر دەکات راستەکە بڵێن. بەڵام پێدەچێت بڵێت من ڕۆژێک لە فەیس بووک ئەم وشەیەم بەکارهێناوە و خۆمم بە دەستپێشخەر زانیوە فەرموو ئەوە لینکی فەیس بووکەکەم بۆ خوێنەر ،با خویان بیخوێننەوە (  https://www.facebook.com/Kaziwa-Salih-366119326792165/timeline/   )و بگەن بە مەبەستی ڕاستەقینەی ئەم بەڕێزە کە دیسان بلاوکردنەوەی سی ڤی خۆیەتی، لە پاڵ ئەم دێرەوە دیسان نیو لاپەرە کار وچالاکی خۆی نووسیوە. دەی بە سەلامەتی بگەڕێتەوە کەسانی دیش ئەو کارانەی جەنابت ئەکەن و لە بری ئەوەی ناومان بکەن بە تایتڵ وسی ڤی خۆیانی لە ژێردا بڵاو بکەنەوە ، پەیوەندی دەکەن و خزمەتی دۆزەکە و منیش و خۆشیان دەکەن ، ئەی جەنابی تۆ کە هەڵەیەکی چاپ کۆمەڵێ ڕستەی ناڕاست وهەڵەشەتان پێ ئەنووسێت دژمان، چ خزمەتێکتان پێ گەیاندووین؟ گەر هیچتان نەگەیاندووە سی ڤی تۆ چ پەیوەندێکی بە کاری من یان نووسین دژی من هەیە؟ سی ڤی دەنێردرێت بۆ ئەو شوێنانەی داوای کاری لێ ئەکەیت، یان ئەو میدیانەی جاوپێکەوتنت ئەکەن وپیویستان بە بیبلۆگرافیاتە،ئەوانە بەو ڕۆحیەتی جوان کار ئەکەن، بە باشی کارەکانیان ئەبینم، ئەوەشی بە ڕۆحیەتی ناشیرین کار ئەکات ، بشیبینم هەر نایبینم.                                                                                    

                       لە هەموو ژیانمدا خوێندکار بووم، ئەو هەموو ماوە خوێندنە بە بێ دەنگی بە کەسم نەئەوت وئەمشاردەوە جوون عەقڵ و سایکۆلۆژیای کۆمەڵگەکەم بە باشی ئەناسم. لە ماوەی رابردوودا میدیای کوردی پەردەی لە سەر ئەو مەسەلەیە هەڵماڵی وتەنها پاش ئەم نووسینەش لە سەر پرۆفایلی خۆم کار وخوێندنمم ئاد کرد، ئەم هەنگاوەش پاش ئەوە هات ، چەقۆ کێشێکی بە ناو خوێندەوار(لەوانەی کە بە پارە ئەرکی خوێندنەکانیان بۆ دەنووسرێتەوە) وتبووی کازیوە درۆ ئەکات خوێندەوار نیە و تەنانەت زانکۆشی نیە نابێت بەشداری یادی هەڵەبجە بکات. بەڵام لەوەتەی میدیاکان ئاشکرایان کردووە کە دکتۆرا لە جینۆسایدا دەخوێنم، هەر بە ناو چالاکی بواری جینۆسایدە وتێڵا ئەوەشێنێت وئەڵێت قاپە خواردنەکەیم لە بەر دەست هەڵگرتووە. من لە سەر ئەمانەش ئەنووسم بەڵام لە سەر فەیس بووکەکەم نەک ماڵپەڕ و ڕۆژننامە چوون نووسەری راستەقینە ڕێزی خۆی دەگرێت وئەزانێت کامە نووسینە وکامە عەریزەیە یان دەردە دڵە ناوی نانێت نووسین ، ناوی خۆی ناخاتە ژێر هەموو زۆر بۆرێک. خوێندنەوەم بۆ سایکۆلۆژیای تێڵا وەشینەکان هەیە و ئەزانم زۆر کەس هەیە پێی خۆشە بڵێت ئەها فلان کەس دکتۆرا هەیە بەڵام هیچ نازانێت یان من فێری ئەکەم.                                                                                  

واز لە خەڵک بێنن کاری خۆی بکات ، وەکو پشتیوان نین کاتیان مەکوژن وڕێگر مەبەن، هەوڵ بەن بە حەیا بێنە حزور وخەڵک فێر مەکەن چۆن کاری خۆی بکات، چوون دڵنیا بن لە ئێوە باستر ئەزانێت کاری خۆی بکات، ئەزانێت هەڵەکانی کاری ئێوەش چی یە ،بەڵام هەموو کەس بە هەڵەی خەڵکانی دییەوە خۆی سەرقاڵ ناکات ، سەیری لایەنە روناکەکە ئەکات ، بۆیە ئەوی بەرانبەر خۆی دەناسێت وئەزانێت چی ئەکات پێویستی بە رێ نیشاندەر نیە.

 
لە لایەکی دی کۆمەڵێ نامەشم بۆ هاتبوو ، بە تەلەفۆنیش پێم وتراوە کە بۆچی لە سەر بەرزانیەکان ئەنووسم یان ئەو وێنەیە لابەرە! هەیهات چ میللەتێکی خۆش عەقڵێن، هەمووی ڕەفتار وڕۆشنبیری فێری ئەوی دی ئەکات بە بێ ئەوەی خۆی جاریەک سەیری ئاوێنە بکات. ئەوانەی ئەو قسانەیان کردووە بۆ من رێک وەکو سەدام و رژێمی بەعس و جاشەکانن و خراپتریش، ئەمانیش تەنها دەسەڵاتی زمانەوانیان هەیە خراپ بە کاری ئەهێنن، ئەگەر دەسەڵاتی سیاسیان هەبوایە کیمیاویشیان بەکار ئەهێنا. بە داخەوە هیچ جۆرێک لەم یاریە قێزونانە لای من ناخوێندرێتەوە و خوزگە خەڵکیش بەر لەوەی قسە بکات، بەر لەوەی بنووسێت بیری لە کەرامەت وکەسیەتی خۆی ئەکردەوە، ئیتر پێناسەی هەرچیەک بێت بۆ کەسیەتی. چوونکە ئەمانە هەمووی ئاستی مۆراڵی قسەکەر بەر لە قسە پیوتراو دەر ئەخات.                                                                                                     

 

 

تێ بینی: هەر جینۆنامەیەکی دی هەبێت وەڵامی ئەدەمەوە و بە زمانەکەی خۆشیان بەڵام تەنها لەو کاتەدا بۆ خۆم گونجاوە نەک ئەوەی قسەکەر ئەیخوازێت.                                                                             

 

 

نووسینەکەی عومەر محەمەد

              http://www.penusakan.com/didw-terwanin/31063-2015-09-15-07-48-03.html