لە یادی ڕۆخانی دیواری بەرلیندا، بڕۆخێ دیواری نێوان سلێمانی وهەولێر

 لە یادی ڕۆخانی دیواری بەرلیندا، بڕۆخێ دیواری نێوان سلێمانی وهەولێر

کازیوە ساڵح

دیواری بەرلین دەرئەنجامی سیاسەتی دیماگۆگی و تاک-ئیدۆلۆژی پەرەستی نێوان دیموکراتەکانی ڕۆژهەڵاتی ئەڵمانیا وکۆمۆنیستەکانی ڕۆژئاوای ئەو وڵاتە لە ساڵی ١٩٦١ دروستکرا و لە ساڵی ١٩٨٩ ڕوخێنرا. واتە نزیکەی ٣٠ سی ساڵ ئەو وڵاتەی لە هەموو ڕۆیەکەوە ورد و خاشکرد، بە ئاستێک ئەڵمانیایەکی زلهێز و ترسناک بۆ دەوروبەر هێنایە ئاستی نابووت بوون و هەتا ئەمڕۆ و سەدەکانی داهاتووش ئەڵمانیا ئەوەندە لە ڕووی دەرەکیەوە قەرەبووی دڕندەیی لە هۆلۆکۆستدا دەدا ، ئەوەندەش بە هۆی دروستکردنی ئەو دیوارەوە لە رووی لۆکاڵییەوە قەرەبوو  ئەدات.     

                   

           لێرەدا دەمەوێت باس لەو دیوارە دروستکراوەی نێوان هەولێر وسلێمانی بکەم کە مێژووەکەی دەگەڕێتەوە بۆ شەستەکان ولە ناوچەکانی دییەوە دەستی پێکردووە و ئەمڕۆ دەستی خستوەتە سەر قوڕقوڕاگەی هەولێر و سلێمانی. لە ماوەی بیست وپێنج ساڵی فەرمانڕەوایی کوردیدا هێندەی دیواری بەرلین بۆ ئەڵمانەکان دیواری سیاسی دوێنێ دوو حزب وئەمڕۆ سێ حزبی کوردی زیانی بە کورد گەیاندووە. ئەڵمانەکان چارەکە سەدەیەک بوو مێژووی جیهانیان خۆێناوی کردبوو،دەستیان بە سەر چەندین شوێن و وڵاتی دەرەوەی جوگرافیای خۆیان گرتبوو. بۆیە ئەکرێت ئەوە پەرچەکردارێکی ئاسایی بووبێت بۆ ئەوان، بە تایبەت کە لەت بوونی ئەڵمانیا زیاتر بە هۆی ئەو باوەڕەوە بوو کە بەشی ڕۆژئاوا نازیەکان بوون و بە هەموو شیوەیەک دەبوو عەقڵی نازیست و شۆڤێنی لە ناو بچێت، واتە ئەگەر تەنها سەیری ئەو خاڵە بکرێت بە بێ ڕەچاوکردنی زیانەکانی دی، لەو تاکەدا ئەکرێت قازانجی هەبووبێت. بەڵام دیوارە کوردییەکەی خۆمان  پاش چەشتنی سەدەیەک کارەساتی خوێناوی و جینۆساید و کاولکاری کورد دێت ، واتە پێچەوانەی ' منی باڵا' کەی ئەڵمان ، لە ' منی بچووک' ی کوردیەوە سەرچاوە گرتووە. واتە ئەڵمانەکان لە هەستکردن بە گەورەیی و باڵایی خۆیانەوە کەوتنە ئەو هەڵەیەوە و کاتێک دنیایان لە دەستدا نەما هەمان دەسەڵاتیان لۆکەڵایز کرد توندوتێژیەکەیان ناوخۆکرد. کوردەکەش لە نابووتی و هەست بە بچووکی خۆییەوە کاتێک ئەو توندوتیژییان  لە بەرانبەردا نەما، هەمووی بەرهەم هێنایەوە، لۆکاڵایزی کرد و لە نێو خۆیاندا دووبارەیان کردەوە.  ناوەکیکردن کارەساتە پڕ توندووتیژیەکان لە لێکۆڵینەوە دەروونیەکاندا لە سەر چارەنووسی هەمیشە کۆیلەی هندیە سوورەکاندا زۆر باسی لێکراوە،  لە بەر ئەوەی لە ڕوانگەی سایکۆلۆژی کولتووری و کۆمەڵایەتیەوە لە سەر ئەم بابەتە لە سەر سەرجەم کۆمەڵگەی کوردیدا و لە داهاتووی نزیکدا بڵاو ئەکەمەوە لێرەدا تەنها چەند خاڵێک لە واتا و سیما سەرەکیەکانی ئەم تووندوتیژییە ئەخەمە ڕوو، ئەوانیش:

·                         کۆمەڵێ ئاکاری نابەجێ تەژێ بە قسە و قسەڵۆک ، پەژمەکردن -عەیبدارکردن- ، گلەیی ، خەجاڵەتکردن و خەجاڵەت بوون ، نابووتکردن و شکاندنی خەڵک، نەبوونی تەبایی خێزانی

·                                      دژی یەک وەستانەوە

·                                      هەمیشە خەڵکی توڕەو و ناڕەزایی و پەرێشانن

·                                      دووبەرەکی و یەکتر نەویستن

·                                       ئێرەیی -حەسوود-ی بە یەکتر بردن

·                                      کێشەی فێربوون و دواکەوتن لە فێربووندا

·                                      توندوتیژی بەرانبەر بە یەک ئەنوێنن چ لە ڕووی زمانەوانی و فیزیکییەوە و ..تد.

      ئەمانە بەشێکن لە دەرهاویشتە دەرونیە خراپەکانی کۆمەڵگەی پاش پۆست -کۆڵۆنیال، نیشانەی خەڵکێکن لە ڕووی دەروونیەوە ناساغ و پەرێشانن . لە ڕۆژئاوا زۆربەی کات ئەم کەسانە لە سەنتەرەکانی پەروەردەکردنی دەروونیدا دەخرێنە ژێر چاودێرییەوە و جاریەکی دی ڕادەهێنرێنەوە بۆ ئەوەی بتوانن یەک خۆیان خۆش بوێت ، دوو خەڵکیان خۆش بوێت ، سێ وەکو ئاژەڵێکی کێوی ماڵی ئەکڕێننەوە بۆ ئاستێک کە بە کەڵکی ژیان لە نێو کۆمەڵگەدا بێن. ئێستا خۆێنەر تەنها بە سەیری ئەو چەند خاڵەی پێناسەکە تێ دەگات باشووری کوردستان مەگەر حەسارێکی بە دەوردا بکرێت و  بکرێت بە گەورەترین نەخۆشخانەیەکی دەروونی وڕاهێنانەوە، ژمارەی نەخۆشەکانی هێندە بێ شوومارن . بەڵام تەنانەت دروستکردنی ئەو سەنتەرە و ڕاهێنانەوەی خەڵک پیویستی بە فەرمانڕەوا، سەرکردە و خەلکی ژیرە. واتە کاتێک کۆمەڵێکی زۆر لە هندیەکان ئەمڕۆ خراونەتە نێو گرووپی چارەسەرەوە کەسێکی ژێر و ساغ ڕێبەری وجاودێریان ئەکات.دیارە ئەم دەردە لە بەشەکانی دی کوردستاندا ئەگەر سەربەخۆییان چەنگ کەوێت باشتر دەبینرێت تا هەنووکە ، ئەمە ئالودەبوونێک نیە هیچ کۆمەڵێکی داگیرکراو لێێ دەرباز بووبێت.

      ئەوەی لە نێوان هەولێر و سلێمانی و باشوور و بەشەکانی دیدا دروست بووە هەموو ئەو خاڵانەی سەرەوەی تێدایە و ئەو ئالودەبوونانە دروستی کردوون ، هەموو ئەوانەی بانگەشەی بۆ ئەکەن و بە ڕوخسار وبە کردار و قسە و پۆست ئەو نەخۆشیانەیان هەموو تیا بە دی ئەکەیت. بەڵام چارەسەر لەوێدا بن بەست ئەبێت ئەگەر خودی سەرکردە حزبیەکان ئەو خالانەیان تێ پەڕاندبێت لە پەرێشانیدا ، بەڵگەش ئەو ئێستە نەخوازراوەی  پەیوەندی کۆمەڵگەی کوردی بە یەکەوە، بەربوونی سەرجەم جومگە سەرەکیەکانی.

      ئەو سێ هێزەی ئەم قەیرانەیان دروستکردووە هەر یەکەیان چەند تایتڵیەکیان بۆ خۆیان هەڵبژاردووە کە سیمای دی لای خەڵک باشتر و جوانتری دەربخات و وەکو ئاڵای شانازی ڕۆژانە پێشانمان ئەدەن و بەر گەوێمان دەخەن ، بەڵام ئەگەر گوتار وکرداریان بەراورد بکەین سفر هیچ بە دەستەوەیە. هێزە کوردیەکان نەزۆکن لە ئاست بەرەوپێشبردن و پاراستنی کۆمەڵگەی کوردیدا لە پەرچەکردارە ناوخۆیەکان بەر لە دەرەکیەکان، هەر یەکەیان پێکهاتەیان  بنەمای شار چیەتی و زمان چیەتی و لە ناو شاریشدا گەڕەک چیەتی ولە ناو گەڕەکیشدا گەڕانەوە بۆ بنەچە و باب و باپیران ئەگەر لەو شارەدا نەبووبێت نابووت و نامۆ، لێرەشەوە بۆ عەشیرەت ولە عەشیرەتیشەوە بچووک دەبێتەوە بۆ خێزان. لە ساکارترین بەراورددا بەوەی هێزەکان کردوویانە بە مانشێت بەروارد بە هەڵوسیتەکانیان  بەر لە هاوڵاتیان دەسەلاتداران پێویستیان بە چارەسەرە. ئەگەر هێزێک خۆی بە یەکەم هێز و فەرمانڕوا ئەزانێت چۆن خۆی بچووک ئەکاتەوە بۆ مەسەلەی ناوچە چیەتی و شارچیەتی بە تایبەت کە فەرمانڕەوا بوو، هێزی فەرمانڕەوا هێزەکانی دی هەرچۆن بجوڵێنەوە ئەرکی ئەو بە یەکسانی مامەڵەکردنە لە تەک هەموواندا و هەموارکردنەوە ناڕێکیەکانە نەک زەقکردنەوەی ، کە فەرمانڕەوا بوو کاری ئەو حزبایەتی کردن نیە. ئەگەر هێزێک خۆی بە باوکی دیموکراسی دەزانێت لە کوردستاندا و میانگری نێوان هێزەکانی کردووە بە مانشێت چۆنە ئەو کۆنە کینەی گەیاند بەم ئاستە و دیموکراسی بۆی چارەسەر نەکردن ؛ هێزێک ئەوانی دی بە دواکەوتوو و چەقبەستوو ئەزانێت و پێی وایە کلیلی وەرچەرخانی کۆمەڵگەی لایە، چۆن خۆی ئەخاتە ئاستی ئەوانەی خۆی بە کەم  و دواکەوتوو ناوزەدیان ئەکات ، هەمان مامەڵەی ئەوان ناجۆرتریش ئەکاتەوە. ئەوەی هەتا ئێستا لە ڕووی لۆکاڵیەوە زیانی پێ گەشتووە لەم دوو پارچەکردنەی باشووردا تەنها هاوڵاتیان بوون لە رووی لۆکاڵەوە. گەرچی ئێستا هاوڵاتیان هەمان یاری خۆیان بە زیادیشەوە لە گەڵ دەسەلات ئەکەنەوە ، واتە قوتابی/خوێندکارێکی بە ئەمەک بوون . ئەمەش ئەوە ئەگەیەنێت لە نێو کورددا جیاواز لە نەتەوە داگیرکراوەکانی دی دوو جۆرە ناوەکیکردنی توندوتیژی هەیە؛ یەکەم لە ئاستی هەرێمێکدایە و دوای پەرچە-ئاکار نەک ' پەرچە-کردار' فەراهەم هاتووە و دووەم لە ئاستی گروپ و حزبێکدا. لە ڕووی ناوبانگیشەوە لە دەرەوە ئەم هێزانە لە لیستی تیرۆریستدان و خەڵکێک هەیە پازدە ساڵە بە خەونی هاوڵاتیبوونەوە دەنوێت و لە بەر ئەوەی بە هەڵەش بووبێت وتویانە ئەندامی  یەکێک لەو حزبانە بوون مافی هاوڵاتی بوونیان نەدراوەتێ.، هەندێکیش لێیان سەندراوەتەوە. واتە لە دەستدانی هەردوو شوناسی ناوەکی و دەرەکی، ئەمەش ئەوە ئەگەیەنێت بە تایبەت هەردوو حزبی دەسەلاتدار خاوەنی شوناسنامە نەماون.    

       قسە و پەیامی ئەندامانی هەر یەک لەو دەسەلاتانە کە لە میدیاکان وتۆڕە کۆمەلایەتیەکانەوە دەردەکەوێت، گەر لە یەکێک لەو وڵاتانەدا بکرایە خاوەنی یاسا و دەستورەکانی پاراستنی کەرامەتی مرۆڤن،سزای یاسایی توند دەدران، چوونەک تەنها فیتنەی و دووبەرەکی ، ڕوشانی خەڵک و بێ حورمەتی بە پیرۆزیەکانی گەلێک نین ، بەڵکو هاندانن بۆ ڕک و ڕەگەزپەرەستی و جوداوازی و سەڕی ناخۆش.  ڕۆژی دەیان پەیام و دەیان ڤیدیوی نەخۆش و گێلانە بلاودەکرێتەوە و بێ حورمەتی بە شار وزمانی یەک و ژنی شاری یەکتر ئەکەن. لە باشترین دۆخدا و ئەو مەزنانەی باسی چارەسەرکردنی ئەم کێشەیە ئەکەن لە پێکەنینی مەکراوی و ژینگەیەکی بێ ڕێزدا ئەڵێن ژنی فڵان شار ئەخوازم بۆ ئەوەی کێشەکانمان هیور بێتیەوە.کە بێ حورمەتیکردن بە ژنی شارێک لە ئەو کولتوورە بەربەریەیە لە سەدەکانی ناوەڕاستدا ڕۆژهەلاتناسەکان لە سەر کورد گوتویانە و واتە لە سەدەی ناوەڕاستەوە کورد بە پۆشاک نەبێت بە عەقڵ نەگۆڕاوە.                                                                                  

       ئەو سیما و ئاکارانەی باسکراون هیچ کات کارەکتەری شوێنێک نیە خۆی بە پایتەختی هەرێم وپایتەختی ڕۆژهەلات بۆ بازرگانی بناسێنێنت ؛ ئەوانە پێچەوانەی کارکتەری ڕۆشنبیرین و دەبوو بۆ شارێک خۆی بە پایتەختی ڕۆشنبیری بناسێنێت نەگونجاو بێت . کە گونجاویشە ناوەکانتان جگە لە تایتڵ لە دژی یەک هیچی دی نیە. ئەم دوو شارە ئەوەندە بە دژایەتی یەکەوە خەریکن ئاگایان لە ناوخۆی شارەکان نەماوە و نابینن چۆن داعشی کوردی ڕۆژانە لە نێو ئەو کۆمەڵگەیەدا بنج دادەکوتێت . ئەوەندە بە سوکایەتی یەکترەوە خەریک بوون جگە لە خانووبەرە بە دیزاینی   سەقەت عەقڵی خەڵک، رۆژگار بۆ دواوەو تۆمار دەکەن، ئەمەش چوونکە ئەم شارانە ئەوەندە عاشقی خۆیان بوون و ئەوەندە بە خۆیان هەڵدەدەن ، بیریان چووەتەوە ڕەخنە لە خۆیان بگرن، تەنها ڕەخنەگرتنیش لە خود ئەتوانێت شارێک، ناوچەیەک، نەتەوەیەک و مرۆڤێک پێش بخات.                            ئەمڕۆ جیهان بە ڕووی نەتەوەکانی دیدا کراوەتەوە، وڵاتانی دنیا بە خۆیان ئەڵێن فرە کولتوور، سەدان نەتەوەی جیاوازیان لە خۆیان کۆکردوەتەوە لە گەڵ هەمووشیان بە تەبای ئەژی. ، کوردیش یەک نەتەوەیە دەیان دیواری جیاوازی لە نێوان خۆیدا کێشاوە و لە نێو یەک لا دیواریشیدا تەبای نیە.                                                                

           ئەمڕۆ نەتەوەکانی دنیا لە سەر داهێنانی  لە سەر کام شار و کام نەتەوە داهێنەر ترە و لە ەگڵ ڕەوتەکانی تەکنەلۆژیا هاوتەریبن کێ بڕکیەیانە شارە پایتەختەکانی ئێمەش لە سەر ئەوەی کێ باشتر ئەزانێت میزی حوشتر بخواتەوە و ئەتوانێت پارچە لاستێکی نەعلی عەرەبی لە سعودیە بۆ هاتووە بە خەیاڵی میتۆلۆجیا ماچ بکات. حزبەکانی دنیا بە بە خزمەتکردنی زیاتری هاوڵاتیان کێ بڕکێ دروست ئەکەن بۆ ئەوەی دەنگیان بەرنەوە، حزبۆکە کوردیەکانیش بە ئامانجکردنی هاوڵاتی بۆ خزمەتی خۆی کێ بڕکێ ئەکات نەک بۆ بردنەوە دەنگ بۆ بە زۆرەملێ دابڕینی کورسی، ئیتر گەمژاندن لێرەوە سەرچاوە ئەگرێتەوە ووەکو بازنەیەک بە دەوری هەموو فاکتەرە سیاسی وکۆمەڵایەتیەکاندا ئەخولیتەوە.                                                                               

         چاکترە ئەو سێ حزبەی چەندین ساڵە بەو ئاکارە هۆزگر ونامرۆییە هەستی خەڵک دەڕوشێنن هەندێک سەروەری بۆ ئەندامەکانی خۆیان بگەڕێننەوە، چونکە هەر یەکەیان ئەندامی لە شارەکانی دی هەیە؛ هەندێک سەروەری بۆ هەستی هاولاتیان بگەڕێننەوە، کێ ئەڵێت منی سلێمانی ئامادەم هەولێر تەنها بە هەولێرێیەکان ببەخشم، ئەوی هەولێری ئامادەیە سلێمانی تەنها بە سلێمانیەکان ببەخشێت. کێ ئەڵێت  هاولاتیان ئامادەن ڕێگەتان پێ بدەین بەشێک لە کوردستانەکەی ،  لە جەستە و ڕۆحی شەهیدەکانی لێ بکەنەوە بیکەن بە پێچکەی کورسی بەرژەوەندی بۆ خۆتان؟ ئایە پێتان وایە هاوڵاتیان تەنها لە مەرامکارە حزبیەکان پێک هاتووە ؟ خەڵکی سیاسەتزان ئەزانێت  ئەوەی ئێوە ئەیکەن لە ڕووی  سیاسیەوە هەڵەیە و گەر بە خۆشتابن بزانن یەک بە یەکتان باجی ئەو هەڵەیەتان داوە. ئێوە کە هەمووتان وەکو یەک سیاسەت ئەکەن لە لەتکردنی باشووردا مانای ئەوەیە کەستان لەوی تر باشیر نیە، ڕۆشنبیرتر و دیموکراسی تر نیە، کوردتر و شۆڕشگێرتر نیە.                                                     

    ئێستاش کە پەروانەی مەرگ لە دەوری چرای ژیان ، ناوبانگ و هێزی  ئەو حزبانە دەخوڵێتەوە، هەموو هێزی ئیسلامی و ئیسلام زادەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بە یەک دەست و یەک دەنگ خەریکی هەڵچنینی دیواری مەرگن بە دەوری کورددا، وا ئێمە لە دووری دوورەوە دەبینین چۆن داعشی کوردیش هەماهەنگی دەکات و لە ناخۆدا هەمان دیوار هەڵدەچنێت، بەڵام باشوور ئەیەوێت بڵێت چاویلکەکەم شکاوە و نایبینم. باشترین وەڵام و سیاسیترین  چارەسەر ئەوەیە ئێمە هەموو دیوارە حزبی و ئایدۆلۆژیە ناقۆڵاکان نێوانمان بڕوخێنن. سەرکەوتنی مرۆڤ بەوە ناپێورێت کە رووبەڕووی تەنگژە بووەتەوە یان نا ، بەڵکو پەرچەکرداری چۆن بووە بەرانبەر تەنگەژەکان، پەرەچەکردارەکان لە باشووردا هەتا ئیستا تەنها مژدەی ئەوە دەدات کە جگە لە شوناسی پێشمەرگە هەموو شوناسەکانی دی دۆڕاون. 

دیداری گۆڤاری گەرمیانی ئەمڕۆ

کازیوە ساڵح ژنە نووسەر وچالاکوانی دیاری بورای ئەنفال :

عەرەب کورد بە موسڵمانی ساختە ئەزانێت

سازدانی : مەلا تەحسین گەرمیانی

خاتوو كازيووه له ده ستپيكدا ده كريت به كورتيش بيت شيكردنه وه يه ك له سه ر جينوسايد ئامازه پي بكه يت

           لە بەر ئەوەی جینۆساید تەنها پلانێکی سیاسی نیە  و پابەندە بە جوگرافیا، کولتوور ، سایکۆلۆژیا  لایەنی کۆمەڵایەتی و ژیاری و مرۆیی ،هەر لایەنێکیش پێویستی بە چەندین کتێب هەیە بۆ شیکردنەوە و ڕاڤەکردن ، ئاسان نیە شیکردنەوەی لە دیداردا بکرێت ، بەڵام خوازیارم وەکو جینۆسایدی جولەکە و ئەرمەنیەکان لە هەر بوارێکی ناو هاتوودا سەدان کتێب بە زمانەکانی دنیا لە سەر ڕەفەی زانکۆکان و کتێبخانەکانی دنیا لە سەر زنجیرەی جینۆسایدە کانی کورد ببینم .                                                                              

پرسياري 2/ كورد له جه ندين قوناغي جيا جيادا به ر په لامارو جينوسايد كه وتووه كه هه مويان هاوشيوه ي يه كن ، ئايه ئه مه دريزكراوه ي هه مان عه قليه تي شوفيني عه ره بي نيه به ناري دينه وه ده كريته سه ر كورد ? له كاتيكدا زورينه ي كورد خوي به اسلام ده زانيت ?

        ئاینی ئیسلام لە بنەمایا ئاینێکی عەرەبیە و بە تەنها بۆ عەرەبیش دروست بووە و ژمارەیەک ئایەت ئاماژەی بەم ڕاستیە کردووە . بۆیە عەرەب و ئیسلام دوانەیەکی لێک دانەبڕاو و دوو ڕووی یەک دراون لە ئاکار وکردار و پرچەکردارەکانیاندا لە دەرکەوتنی عەرەب ودروست بوونی ئیسلامەوە هەتا داعش. خۆ بە ئیسلام زانینی کورد شتێکی خۆکردە و مەرج نیە عەرەب باوەڕی پێێ هەبێت . دەیان جار گوێمان لە ئیسلامی ساختە ئەبێت بۆ کورد لە لایەن عەرەبەوە بەکار ئەهێنرێت. ئەمەش ڕاستیە کورد موسڵمانی ساختەیە لە ئاینی ڕاستەقینەی  خۆی هەڵگەڕاوەتەوە و چەند ئاینیەکی دیشی وەرگرتووە بەر لەوەی بە زۆر بکرێت بە ئیسلام ،کە بووشە بە ئیسلام هەر وەکو بەعسیەتی و جاشیەتێکە ئەوەندە تووندڕەوانە گرتویەتی خۆی و نیشتمانی و کولتوور و خەڵکە ڕەسەنە هەڵنەگەڕاوەکەی  خۆی پێ خاپوور کردووە. بۆیە خۆ بە ئیسلام زانینی کورد بە تایبەت لە  خودی عەرەب توندتر دەست پێوە گرتنی، هۆیەکە لە هۆکارەکانی جینۆسایدەکانی کورد، نەک پێچەوانە. وڵاتانی عەرەبی، ئیسلام وەکو ئامرازێکی سیاسی بەکار ئەهێنن نەک ئاین، بۆیە کورد مەترسیە بۆ ئەوان کە وەکو ئاین بە شێوەی راستەقینە بەو توندییە گرتویەتی . پێم وایە ئەگەر وڵاتانی موسڵمانی دراوسێێ و داگیرکاری کورد مەترسی ئەوەیان بکردبایە کورد بە شەپۆلێکی گشتی، دژی سەروو ٨٠ هەشتا جینۆسایدی کورد لە مێژوودا بە دەستی موسڵمان،  لە ئیسلام وەردەگەڕێت و دەچێتە سەر ئاینە کۆنەکانی خۆی ، دەستیان لە هەموو توندوتیژیەک دژی کورد هەڵئەگرت، نەک لە بەر خاتری پاراستنی ئاینەکەیان کە ئیسلامە ، لە بەر هۆکاری سیاسی نیو دەوڵەتی، کورد ئەگەر موسڵمان نەبوایە هەموو وڵاتانی دنیا پارێزگاریان ئەکرد.                                                                                                        

پرسياري 3/ئايه ره وايه ئه گه ر ميلله تيك با ئيسلاميش نه بيت كومه لكوزو جينوسايد بكريت ? وه ك نمونه ي كورداني ئيزيدي كه جه نابت خاوه ني كتيبيكي كه تايبه ته به جينوسايد كردني كورداني ئيزيدي ?

           جینۆساید واتە ناڕەوایەتی ، چوونکە لە سەر ئەو بنەما دێتە ئاراوە ، دەسەڵاتێک یان گروپێک گروپێکی دی لە ناو دەبات بە بیانووی جیاوازی ئاینی ، نەتەوەیی ، ئەتنیکی و ڕەگەزی . یەکێک لە ڕەگەزەکانی ئیسلام وئامانجەکانی تاکی موسڵمان بە زۆری شمشێر موسڵمانکردن گەر نا لە ناو بردن و جینۆسایدکردنی ئاینەکانی دییە . یەکێک لە ئامانجەکانی مرۆڤی عەرەبیش بە عەرەبکردن ولە ناوبردنی خەڵکی نا عەرەبە . هیچ مێژوویەک نەیسەلمێنێت ، مێژووی کورد ئەو هاوکێشەیە دەسەلمێنێت .  واتە ئەگەر ئیسلامیش دەست لە جینۆسایدی ئێزیدی و کورد بە گشتی هەڵگرێت عەرەب دەستی لێ هەڵناگرێت ،عەرەب دەستی لێ هەڵگرێت ئیسلام دەستبەرداری نابێت . هەردوو ئیدۆلۆژیەکە یەک ئامانجیان هەیە  لە چوارچێوەی ناڕەوایەتیدا هەڵواسراوە. باشە هەتا ئێرە ئەو ئامانجە ڕوونە ، بەڵام ئایە بەشادریکردنی کورد لە جینۆسایدی دژی کورد ، بە شێوەی جەستەیی بووبێت یان ڕەمزی چی ئەگەیەنێت؟ لە جینۆسایدی ئێزیدیەکاندا کورد چوار جار بە فەرمی بە دەسەڵاتی حکومی بەشداریهاوکاری ئیسلام و ئیمبراتۆریەتی عوسمانیەکان کردووە لە جینۆسایدی ئێزیدیەکاناندا. ئەگەر لە نێو کورددا ئەمڕۆ نەوەیەک پێگەشتووە نازانێت ئێزیدی ڕەجەڵەکی ڕاستەقینەی کوردن و ئەوان کوردی ڕەسەنن و دەسەڵاتی جیاواز هەیە کار لە سەر ئەم جوداوازییان ئەکات ، بە پلان , مێژووی ڕاستەقینەی کورد ون ئەکات . بەڵام ئەو والی وسەرۆک عەشیرەتە کوردانەی هاوکاری جینۆسایدکارانی ئێزیدیان کرد ، هەتا ئەو زەمەنەی ئیمپراتۆریەتی عوسمانی خواستی جودایان بکاتەوە و کورد لە ڕەسەنایەتی مێژووی درێژی خۆی داببڕێت، وەکو کورد بە یەکەوە ژیاون و کەس پێی نەوتراوە ئێزیدی و کاکەیی و ..تد. پێێان وتراوە کورد ، ئەی کوردە جینۆسایدکارانە بۆ ئەمەیان کرد؟ ئایە بێ دەنگی دەسەڵاتە جیاوازەکانی باشوور و دەزگاکانی ڕاگەیاندن لە خۆڵ لە سەر لابردنی مێژووی راستەقینەی ئێزیدی و کورد هەر فۆرمێک نیە لە جینۆسایدی ڕەمزی؟                                                                              

پرسياري 4/ تو له و كتيبه ي تايبه ته به جينوسايدي كورداني ئيزيزدي ده ته وي جي په ياميك بگه يه ني ، به تايبه ت بردني سه دان و هه زاران زن و كجي كوردي ئيزيدي كه كرين و فروشتنيان بيوه ده كريت له بازاره كاني زيز ده سه لاتي داعشدا ?

         پەیامی من، بەر لە هەموو کەس  ڕاستکردنەوەی هەڵە سایکۆلۆژی وکولتووریەکانی کوردە دژی ئێزیدی. ئیزیدی تەنها بۆ ئەوە جینۆساید ناکرێن کە ئاینەکەیان جیاوازە بەڵکو بۆ ئەوەش ڕەسەنایەتی و مێژووی ڕاستەقینەی کورد بسڕننەوە و مێژوویان لەویوە بۆ حساب بکرێت کە لە بەرژەوەندی جینۆسایدکارانی کورددایە، ئەو کوردەی پێێ دەوترێت تورکی شاخی ،پێێ دەوترێت هندۆ-ئێرانی لە بری هندۆ-ئەوروپی ..تد. کورد هاتووە ئەوەی بکوژانی خواستویەتی جێ بە جێێ کردووە یەک لەو ناوناوە نادروستانە کە جینۆسایدی ئاماژەیین، دوو لەناوبردنی مێژوو ڕەسانەیەتی خۆی کە ئێزیدیەکانە. لە کۆی ٧4 جار جینۆسایدکردنی ئێزیدیەکان نزیکەی ٦٥ شەست وپێنجی ئیسلام کردوویەتی ، هەموویان ئەوەی ئەمڕۆ داعش ئەیکات بە ژنی ئێزیدیان کردوویانە. ئێستاش داعش لە ٧٥٧ ژنی ڕزگار بوو لە دەستی داعش هەتا ٢١-٧-٢٠١٥ بە دەگمەن تێدایە بە شێوەی دڕندانە لاقەنەکراوە و کڕین و فرۆشتنی پێوەنەکراوە . ژنیان تێدایە ئەڵێت بە هەزار دیناری عێراقی فرۆشراوە، ئەمەش لە بەر ئەوەی لە سەرەتایی ئیسلامەوە هەتا ئەمڕۆ کاتێک دەستیان بە سەر شوێنێکدا گرتووە کوشتن بۆ پیاو و لاقەکردنی ژن لۆگۆیان بووە. بە پێی ئەو ئاینە ژن کە دیگرن بەر لە لاقەکردنی ' سبیە' – سبا- پاش لاقەکردنیش ئەبێت بە جارێ – کویلە وابزانم زۆربەمان دەربارەی ئەو کۆنسیپتە ئەزانین لە ئیسلامدا و پاش ئەوەش دەبرێتە بازاڕی کڕین و فرۆشتنەوە کە لە ئاینی ئیسلامدا پێێ وتراوە سوق النخاسە واتە بازاڕی دەڵالیکردن بە ژنەوە. پەیامی ئەوانەی ژنی کوردییان لاقەکردووە نیشاندانی نەتەوەکەیەتی کە لاقەکراوە واتە سەپاندنی نەنگی و پۆشمە نەتەوەیی، جێهێشتنی هەموو ئەو جۆرە نەخۆشیە دەروونی و کولتووریانە کە لە کۆمەڵگەی ڕزگاربوودا هەمیشە جینۆساید بەرهەم ئەهێنطەوە. پەیامیمن ئەوەیە ئەم مەسەلەیە ڕوون بکەمەوە، چۆن لاقەکردن مەبەستی سێکسی لە پشت نیە بەو بەڵگەی ئەوانەی لە ناو ئێزیدیەکاندا لاقەکراون ٧ حەوت ساڵ بۆ بە تەمەنی تێدایە. ئامانجی لاقەکار سیاسی ، سایکۆلۆژی ، کولتووری و کۆمەڵایەتی یە.                               

پرسياري 5/به ديويكي تردا جينوسايدي ئيزيدييه كان دريزكراوه ي هه مان ئه نفالي سه رده ني به عس نيه ?ئه ي ئه گه ر وابوو ئه نفالي سه رده مي به عس دريزكراوه ي كام ميزووه ?

       ئەنفال درێژکراوەی ٧٣ حەفتاو سێ جار جینۆسایدی ئێزیدی بوو، درێژکراوەی جینۆسایدی فەیلی و بارزانیەکان ، جینۆسایدی   دەرسیم و جینۆسایدەکانی رۆژهەڵاتە. کورد نزیکەی ١٠٠ سەد جار جینۆسایدکراوە بەڵام تەنها باسی چەند دانەیەکی ئەم ساڵانەی دوایی ئەکات و تەنانەت لێکۆڵینەوە وبە دواداچوونی بۆئەوانەی ڕابردوو لە ڕووی ئەرشیفیشەوە بوونی نیە. ئێستاش ئەو پرچەکردارە پێچەوانەی هەندێ دام و دەزگا بەرانبەر جینۆسایدی باکوور لە لایەن تورکەوە، کەم تەرخەمی بەرانەبر جینۆسایدی ئێزیدیەکان لە ڕووی راستکردنەوەی هەڵە کولتووریەکانی ڕابردوو پێمان ئەڵێت جینۆسادەکانم بەردەوام ئەبێت و زۆری دی ئەبینی لە داهاتوودا.

پرسياري 5/ده كريت له سه ر كوي ئه و كونفراس و كونگرانه ي له كوردستان و ولاتاني ده ره وه ده كريت له بوازي جينوسايد كورد توانيويه تي جي بكات كه هه ر جاره و كومه ليك به ناوي حكومه ت و ريكخراوه كانه وه به شداري ده كه ن ?

وەکو کەسێک نەک تەنها خوێندن وکات ، بەڵکو نزیکەی ژیانیشم تەرخان کردووە بۆ دۆزی جینۆسایدەکانی کورد لە ماوەی دوو(٢) ساڵدا لە (١٢) دوازدە وڵاتدا بەشداری ئەو کۆنگرە و کۆنفراس  و بۆنە و لێکۆڵینەوەی مەیدانیم کردووە لە سەر لە جینۆساید کراون بە لێکۆڵینەوە و وتار نەک گوێ گرتن ، باوەڕم بەوە نیە سەفەر بکەم بۆ هیچ شوێنێک بۆ گوێ گرتن. لە یەک کۆنگرەدا ، ئەوەی ئەجومەنی پسۆپڕانی نیونەتەوەیی جینۆساید لە ئەرمینیا کورد بینیوە ، لە هیچ کام لەوانی دی بەوە بەشدار بووم کورد بەشدار نەبووە. بەڵام پێویستە ئەوە بڵێم من بەشداری ئەو کۆنفراسانەم کردووە کە خۆیان ئەرکی تیکتی فرۆکە و زۆر جار ئوتێلیشیان هەڵگرتووە ، ئەوەی ئەنجومەنی پسپۆڕانیش کۆنراسی ٢٠١٣یان لە گەڵ ئەوەی لێکۆڵینەوەم هەبوو ، وە بۆیان نێردرابوو، لە بەر ئەوەی گرتنی ئەرکە مادییەکەیم نەبوو نەمتوانی بەشداری بکەم ، بەر لە ئیعلانی دوایی کۆنفراسەکە کشامەوە ، هەمان شت لە ساڵی ٢٠١٥دا لە سێ کۆنفراسی تایبەت بە جینۆسایدی نەتەوەکان لە سیریلانکا، ئەفەریقیا و یونان ڕوویدا. ئەگەر کورد لەو کۆنفراسانەی کە هەمووی ئەرکی مادیی ئەکەوێتە سەر تاکی بەشدار بوو بەشداری ئەکەن مەرج نیە من ئاگام لە هەمووی بێت ، ئەزانم ئەو چەند دانەیەی دەبوو بەشداری بکەم و لێکۆڵینەوەکانم وەرگیرابوون تەنها ئەوەی ئەفەریقیا کوردێکی تێدا بوو تایتڵی باسەکەی لە سەر جینۆسایدی ئێزیدیەکان بوو. لێرەوە حکومەتی کوردستان چ وەفد و ساند ئەم جۆرە کارە تادیشناڵانە ئەکات من نازانم، چوونکە پەیوەندیم بە هیچ دەسەڵات و حکومەت و رێکخراوێکی کوردییەوە نیە. من بۆ ئەو کۆنفراسانە وەکو کەسێکی کەنەدی لە زانکۆیەکی کەندیدا کە لێکۆڵینەوەکانی پەسەند ئەکرێت بانگ ئەکرێم نەک وەکو کورد، بەڵام من خۆم بوونم لەو شوێنانەدا تەرخان ئەکەم بۆ کورد.. لە بنەمایا بۆیە خۆم خستووەتە ژێر باری کۆمەڵێک قەرزەوە بە هۆی ئەو هەموو کۆنفراسەوە، ئەزانم ئەوەی لە ئێستادا بە من ئەکرێت مەرج نیە بە ژمارەیەکی زۆری کورد بکرێت، بە مەبەست ناساندنی ناساندنی جینۆسایدەکانی کورد بەشداری ئەکەم. بە ئاستێک کاتێک خەڵاتی ئالان سلیبەرم وەرگرتوو برام بۆ نزیکەی دوو مانگ لێکۆڵینەوەی مەیدانی لە سەر هۆڵۆکۆست ، ئەو لێکۆڵینەوانەی پێشکەشم کرد پێیان وتم ئێمە دوو مانگ تۆمان گەڕاندا بە چەندین وڵاتدا و لێکۆڵینەوەت کرد، بەڵام دواجار هاتیت ئێمەت کرد بە ئامراز '   Instrument    '  بۆ گەیاندی کێشەی و ئامانجی خەڵکی خۆت. ئەمەیە چیرۆکی من لە گەڵ کۆنفراسە نێو دەوڵەتیەکاندا ، ناڵێم کورد چی کردووە و چی ئەکات وچۆن پارە بە هەدەر ئەدات لە پێناوی شتی بێ نرخدا بە ناوی جینۆسایدەوە، بەڵام کە ئەچمە هەر شوێنێک خەڵک دەربارەی زنجیرە جینۆسایدەکانی کورد ئەگەر بشزانیت  تەنها دوو وشە ئەزانێت( کیمیاوی و سەدام ) ئەمە پێت ئەڵێت کورد چی کردووە. لە ماوەی ئەو دوو ساڵەدا، دوو جاریش گەڕاومەتەوە کوردستان نەک بۆ سەردان بەڵکو بۆ لێکۆڵینەوە مەیدانی لە سەر شووێنە جینۆسایدکراوەکانمان و لە سەر ئەرکی خۆم ، جاریەک ئەنفال و هەڵەبجە و ناوچەی گەرمیان و هەندێک لە ناوچەکانی دی دوروبەری سلێمانی کە جینۆسایدکراون و ئەم ساڵیش لە سەر ئێزدیەکان . لە بری ئەوەی  بڵێم کورد چی کردووە بۆ دۆزی کورد لە کۆنفراسەکاندا ، ئەڵێم من دام و دەزگای حکومیم نەبینوە، لێپسراو و دەسەڵاتدارم نەبینیوە گفتووگۆی سەبارەت بەم دۆزە لە گەڵ بکەم، بەڵام مۆراڵ و ئامانجی زۆر بە ناو چالاکوانی بواری جینۆساید و هەندێک دام ودەزگای تایبەت بەم دۆزە واییان لێکردووم ئیتر منیش لەوە زیاتر خۆم ماندوو نەکەم.

پرسياري 6/ پيت وايه نوينه رايه تي كردن به ده ست به تال و بي زانيني زمان و به بي كاريكي ديكومينتاري ئه و نوينه رايه تيانه بتوانن شتيك بكه ن كه له ئاستي گه وره يي تاوانه كاني حزبي به عسدا بيت وه ك ( كورداني فه يلي و كومه لكوزي بارزانيه كان و ئه نفال و كومه لكوزي ئيزيدييه كان ) بيت ?

هەموو مرۆڤێک تەکنیکێکی هەیە بۆ بەڕێوەبردنی کەسیەتی خۆی ، هەشە هەر نیەتی ژیان بۆی خەو و خواردن و کۆمەڵێ شتی لاوەکیە کە تەنها ئەو ناوی دەنێت ژیان یان کەسیەتی. بۆ ئەوەی بزانین کەسێک تا چەند ئەتوانێت بەڕیوەبردنی دۆزێکی قورس بکات بە دروستی، پێویستە ورد بینەوەبزانین ئەو تاکە چۆن بەڕێوەبەریەتی کەسیەتی خۆی ئەکات. بەشێکی زۆری ئەم بەڕێوەبردنە ئەرکی زمانە. پێویستە تاکیش لەو جۆرە دۆخەدا لە خۆی بپرسێت ئەگەر مرۆڤ لە شوێنێکدا بێت نەتوانێت گوزارشت لە بچوکترین پێداویستی کەسیی خۆی بکات چۆن ئەتوانێت بەڕێوەبردنی دۆزێک بکات لەو شوێنەدا؟ ئایە ئەوەیە ئەو تەکنیک و شێوازەی ئەو تاکە ئەیەوێت بەڕێوبەریەتی   کەسیەتی خۆی لێوە بکات بەر لە هەر شتێکی دی؟

من پێم خۆشە سەرجەم تاکی کورد سەفەر بکات ، دنیا ببینێت و عەقڵ دیدەبینی بە ڕووی جیهاندا بکاتەوە. زۆر باش ئەبێت ئەوانەی لێپسراوی مۆنمێنت و رێکخراوەکانی جینۆسایدن بە یەکەوە و بە بوونی وەرگێڕی باش سەفەر بکەن ئەو مۆنمێنت و سایتانە ببینن کە بۆ هۆڵۆکۆست و جینۆسایدی ئەرمنیەکان کراوە، چوون ئەم دوو جینۆسایدە کاری باشی بۆ کراوە،  بۆ ئەوەی سوودییان لێ وەربگرن بۆ کارەکانی خۆیان. بەڵام کات وشوێنی گونجاو گرنگن بۆ سەرکەوتنی کارێک. کاری بێ پرۆگرام و ئامانجی دروست لە بری خزمەت زیان ئەگەیەنێت.                  

پرسيار 7/ده كريت بلين به شداري كردن و نوينه رايه تي كردن بو ئه و جوره كونگرانه ي جينوسايد پيويسته كه ساني به شداربوو خاوه ني ليكولينه وه و كاري ديكومينتاري بن و له لايه ن ليزنه يه كه وه پيش كات هه لسه نكاندني بو بكريت ئه وكات كه سه كان له سه ر ئه و بنه مايانه دياري بكرين ?

بەڵێ دروستە. کەسی بەشدار بوو نزیکەی ٨ هەشت مانگ پێشتر ئەبستراکتی لێکۆڵینەوەکەی دەنێرێت بۆ لیژنەی هەڵسەنگاندنی لێکۆڵینەوەکان، پاش خوێندنەوە تەنها ئەو لێکۆڵینەوانە هەڵدەبژێردڕێت کە گونجاون بۆ کۆنفراسەکە، پاشان چاوەڕوان دەکرێت هەتا دوو مانگ بەر لە کۆنفراسەکە ئەپرسن لەو کەسانەی بابەتەکانیان هەڵبژێردراوە گەر هێشتا بە نیازن لێکۆڵینەوەکانیان پێشکەش بکەن بۆ ئەوە ناو و ئەبستراکتی بابەتەکەیان لە پرۆگرام و بۆکلێتی کۆنفراسەکەدا چاپ بێت. سەبارەت بە کۆنفراسی ئەنجومەنی پسپۆڕانی جینۆساید بەشدار بوو پێویستە ئەندامی ڕیکخراوەکە بێت بۆ ئەندامێتی پێویستە برێک پارە بدات کە کەم نیە، وە بە پارە ش بەشداری ئەکات، بۆیە داوا ئەکات پارەی بەشداری بدات وە پارەی ئەندامیەتیش بدات بەر لە بەشدار بوون. لێرەدا جورێکی دی لە بەشدار بوون هەیە ئەویش داوا ئەکات لە رێکخراوەکە کە وەکو گوێگر میوان بێت ، ئەمانەش بە هەمان شێوە پێویستە پارەی بەشداربوون بدەن ، پاشا ئەم پرۆسەیە داوەتنامەیەک بۆ هەمووان دێت بۆ ئەوەی ئەو کەسانەی پێوستیان بە ڤیزە وەرگرتنە بتوانن داوەتنامەکە بەکار بهێنن لە ئاسانکاری وەرگرتنی فیزەدا. بەڵام هەندێ کۆنفراسی دی کە خۆیان هەموو ئەرکێکی مادی ئەکێشن ئەمانە هەر لە سەرەتاوە داوەتنامە بۆ ئەو کەسانە دەنێرن کە پێیان وایە ئەتوانن توێژینەوەی باش پێشکەش بکەن ، داوای ئەبستراکت و زانیاری خۆیان و پابەند بوون بە بەشداریکردنی لێ ئەکرێت. میوانیش زۆربەی کات بێ بەرابەرە.  ئەزموونی من زیاتر لە گەڵ دووەمدایە و بە هۆی ئەرکە مادییەکە ئەوەی جۆری یەکەم لە کۆی پێنج جار لێکۆڵینەوە ناردن و قبوڵکردن تەنها توانیومە بەشداری ئەوەی ئەمساڵ بکەم .                                                                          

پرسيار8/هوكاري هه يه لاي تو ئامازه ي پي بكه يت بوجي كورد ناتواني به باشي كار له سه ر پرسي ئه نفال و حينوسايد بكات ?

هۆکارەکان زۆرن بەڵام کاریگەرترینیان ئەمانەن

یەکەم: نەبوونی پرۆفیشنالیزم لە هیچ بوارێکی کوردیدا . کەسێک ئەیەوێت هەموو شتێک بێت ، وە ئەیەوێت تۆش وەکو ئەو بیر بکەیتەوە ولە هەموو شوێنێکدا بیت کە ئەو ئەیەوێت و شوێنی تۆ نیە، بەڵام ئەو لە شوێنێ تۆدا بێت. سەدان جار لە گەڵ خەڵکێکدا بووە بە کێشەم کە کاری ئەو ڕێکخراوەیی بووە لە سەر ئەوەی خوتە و بۆڵە و تۆمەتی بە دەوری مندا دروست کردووە کە بەشداری کاری ڕێکخراوەیی لە تەک ئەوان ناکەم. لە کاتێکدا سەدان جار بەم جۆرە کەسە ئەڵێیت  من داوام لێنەکردوویت کاری من بکەیت ،تۆش پێویستە کاری خۆت بکەیت، کاری منیش کە نووسینە هەر کاتێک پێوستت بە لێکۆڵینەوە و وتار بوو لە بۆنەکانتاندا بەشدار و هاوکارت ئەبم . پێوسیتت بە ئایدیا و ڕاوێژە هاوکارت دەبم، نەک کۆبوونەوە و کات کوشتن بە شتێکەوە کە کاری من نیە. بەڵام ڕووبەڕووی جۆرە مرۆڤێکی هێندە پەسەند ئەبیتەوە کە داوات لێ ئەکەن چی توانا و پەیوەندیت هەیە وەکو کراسێک لە بەری ئەوی بەرانبەر بکەیت.  پێویستە خەڵکی ئێمە تێ بگات دنیای ئەمڕۆ دنیای پسپۆڕییە تەنانەت لە بواری ڕۆژنامەنووسی و پەیامنێریشدا، وزەکان پێویستە دابەش بکرێت ، کەسی شیاو بچێتە شوێنی شیاوەوە.ئێمە خەڵکێکمان پێویستە تەنها لە سەر شەقامەکان بێت و مان بگرێت و خۆپیشاندان بکات و ئەمەی پێ ئەکرێت. خەڵکێک ئەتوانێت تەنها ئامار بکات ، یەکێک ئارشیڤ بکات ، من ئەگەر کەرەستەکانی ئەوانم  نەبێت ناتوانم توێژینەوە لەو بوارانەدا بکەم،             ئەوانیش کاتێک دێنە بواری منەوە مەرج نیە بتوانن سەرکەوتوو بن.

دووەم: دام و دەزگاکان بە سەر کادری حزبیدا دابەشکرا نەک دامەزراندنی کەسی گونجاو بۆ شوێنی گونجاو. ئێستا حزبەکان لەوە تێگەشتوون ئەو هەڵەیە دۆڕاننی و گەیاندنی بە کەناری مەرگ، بەڵام لە لایەک پێویستان بەوەیە خۆیان بە ڕاست پیشان بدەن کە ئەوان هەرگیز هەڵە ناکەن و بۆیە هەڵەشیان نیە ڕاستی بکەنەوە  ، لە لایەکی نەوەیەکی لە خۆیان خراپتری حزبیان پێ گەیاند، کە تەنها ناپرۆفیشناڵ نین ، بەڵکو لە ئەتەکێتی مامەڵەکردنیشدا دۆڕاون،ئەمەش هەر کێشەی سەروو، ئەویان لە ناو هاوڵاتیدا و ئەمەشیان لە نێو دام و دەزگاکاندا کە پێوسیتە بوو  ڕێپیشاندەری یەکەم بن. 

سێهەم: کەمی کەسی ئەکادیمی لە بواری جینۆسایددا و دوورخستنەوە و کەم بەهاکردنی ئەوانەش کە هەن. دیسان کێشەی پرۆفیشانلیزم

چوار : پێشلکردنی مافی مردوو لە سەر بنەمای تاکی زیندوو. هەندێ دەزگای هەستەوەر سەبارەت بەم پرسە کە لێیان دەپرسیت فڵان بەشت مردوو ، ئەڵێت مناڵی ئەنفال، شەهید ، جینۆسایدکراوێکی داناوە، لەو ئاستەدا نیە ، بەڵام لە بەر ئەوەی خاوەنی ئەو قوربانیەی ناتوانیت هیچ بکات. ئەمەش هەر کێشەی پرۆفیشناڵیزمە ئەم چەند خاڵە دەری ئەخات زۆربەی کێشەکانی  جیاواز و سەرەکیەکانی دەوری دۆزی جینۆساید قەیرانی پرۆفیشنالیزمە، سەرچاوەی ئەم قەیرانەش گەندەڵی و بەرژەوەندیخوازی تاکە.

پرسياري 9/پيمان باشه باسيكي دوايين ليكولينه وه ت بكه يت له كونگره ي جينوسايد له ئه رمينيا كه ده نگدانه وه ي به رجاوي هه بووه ?

لێکۆڵینەوەکەم پرۆژەی کتێبێکە  . سەبارەت بە مێژوو و باردۆخی ژنی ڕۆئاوایی و کورد لە جینۆسەکاندا . لاقەکردن وەکو جینۆساید نەک ئامرزاێکی جینۆساید وەکو پسۆڕەکان باسی لیوە ئەکەن. ئەو هۆکارە سایکۆلۆژیانەی کە لاقەکردن لە ئامرازەوە ئەگۆڕێت بۆ جینۆساید و هەروەها باسم لەوە کردبوو کە لاقەکردن بەردەوامی بە جینۆساید ئەدات، کۆتایی نایەت لە نێو کۆمەڵگەی پۆست جینۆسایددا.  ڕۆڵی ژنانی شەڕڤانی کورد لە گۆڕینی ئەو دۆخ و مێژووە لە ڕۆژهەڵات و ڕۆژئاوادا ، بە تایبەت هۆکارەکانی کە لای من بە ئیدۆلۆژی سەلمێندرابوو نەک سەربازی هەتا ئێرە ئەم تەوەرانە چۆنیەتی سەلماندنی ئارگیومەنتەکان جێگەی ڕەزامەندی زۆری ئەو پسپٶر میدیانە بوو کە باسیان لێوە کرد. هەروەها باسم لە ڕۆڵی میدیاش کردبوو لە تەژیکردنی ئەو دۆخە نالەبارە لە جینۆسایددا ئاراستەی شوناسی ئەکات لە جینۆسایددا هەروەها چۆنیەتی نوینەرایەتیکردنی ژن لە میدیا کە پاشماوە سایکۆلۆژیەکانی زۆر نزیکە لە دۆخی سایکۆلۆژی ژنی لاقەکراوەوە.                                                                                 

پرسياري 10/به بوجوني كازيوه سالح جي باشه بكريت بو ئه م پرسه گرنگه كه هه ر ميلله تيكي تر بوايه به م پرسگرييه ده وله تي له سه ر دروست ده كرا ?

ئەگەر ئەم پرسە لە لایەن حکومەتی هەرێمەوە بدرێتە دەستی کەسیەکی تەنها دڵسۆز نا، بەڵکو پرۆفیشناڵ و سیاسەتزانیش، ئەتوانێت ئەو هەموو هەڵەیەی خاڵی هەشت و  حەوتدا کراوە ڕاست بکاتەوە. ئەگەر کەسیەکی بە توانا و شارەزا بێت پارەی یەک ساڵ لە هەموو ملیونەی بۆ دەزگای جیواز تەرخان ئەکرێت بە ناوی لێکۆڵینەوەو پارەی یەک ساڵی هەموو پسپۆرەکانی دنیای پێ ئەکڕیت بۆ ماوەی ساڵێک و دەرئەنجامیش هێندەی ژمارەی پسپۆڕەکان کتێب بە زمانی بێگانە ئەخاتە نێو کتێبخانەکانەوە. هەموو پسپۆڕەکانی کوردی لە دەور کۆ ئەکاتەوە.  بەڵام کە بوونی ئەو کەسە و ئەو هەلە لە بار نەبێت قسەکردن و باسکردنی چ سوودێک دەگەیەنێت.

پرسيار 11/ هه ست ناكه ي كورد له ئاست كومه لكوزييه كاني خوي خوين سارده يان زوو له ياديان ده كات ئه مه هوكاري ده سه لاته جه ق به ستووه كه ي هه ريم نيه ?

بەر لە ١٥ پازدە ساڵ کە کورستانم بە جێ هێشت وتم ئەبێت هاوڵاتی چۆن بتوانێت لە سایەی بەڕێوەبردنی ئەم دەسەڵاتدا بمێنێتەوە، ئەمڕۆ ئەڵێم دەسەڵات چۆن ئەتوانێت بەڕێوەبەری ئەم هاوڵاتیانە بکات، هێندە خوێندکاری بە ئەمەکی گەندەڵی زۆرە . کەم تەرخەمی لە مەسەلەی دۆزی جینۆسایدەکانی کورددا  هەردوو لا هاوڵاتی و دەسەڵات بەرهەم هێناوە و خاڵەکانی پێشوو ئەو ڕاستیە دەر ئەخەن. هەر بۆیەش ئێستا ڕاستکردنەوەی ئەو دۆخە لە جاران قورستر بووە.

پرسيار 12/بابزانيين دوا كاري كازيوه جيه و پروزه ي بو داهاتوو جي ده بيت له گه ل سوپاسي ستافي گوفاري گه رمياني ئه مروو خوينه راني كه توانيت كاتي خوت ببه خشي سه ركه وتوو بيت .

دوا بەرهەمم لە چەند مانگی ڕابردوودا ڕۆمانێکم بە ناوی "   God Is Watching Five Weeks a Month "  چووەتە چاپخانە و ساڵی داهاتوو لە بەهاردا چاپ ئەبێت، ئەمە ئەبێت بە یەکەم بەرهەمی وێژەیی / ئەدەبی جینۆسایدی کوردی. لە ناو جولەکەکاندا ئەدەبێک هەیە پێی ئەوترێت ئەدەبی هۆلۆکۆست ، ئەم ئەدەبە تایبەتمەندی خۆی هەیە و ئەو ڕۆمانەی من ئەدەبێکی لەو شێوە بۆ جینۆسایدی کورد.

هەروەها کتێبێکی لێکۆڵینەوەم سەبارەت بە ئێزیدیەکان دەبوو لەم مانگی ٨تەدا چاب ببێت، بەڵام لە بەر ئەوەی لێکۆڵینەوەی مەیدانیم لە نێو ئێزدییە ئاوارەکان و لالش و شوێنەکانی دیدا کرد و کۆمەڵێ زانیاری و دۆکۆمێنتی نوێم دەست کەوت دوامخست بۆ سەربارکردنی ئەوانەش . خوازیارم  بتوانم بۆ مانگی چوار ویادی جینۆسایدەکان ساڵی داهاتوو تەواوی بکەم. 

کۆمێنتی فەیس بووکی لێ ئەبێت بە وتار

ئەفسوس کە کۆمێنتی فەیس بووکیشت لێ ئەبێت بە وتار

کازیوە ساڵح

لە ژێر ناونیشانی ئەفسوس، تۆش بەهەڵەچویت سەرنج و تێبینی لەمەڕ سەرنجەکانی کازیوە ساڵح ، عومەر محمەد جەند سەرپێنووسێک کە زیاتر بۆ کۆمێنتی فەیس بووک دەبن و لە سەر ئێمە بە ناوی وتارەوە بڵاوکردوەتەوە . لە گەڵ ئەوەی من خۆم لەم جۆرە وەڵامدانەوانە ئەپارێزم ، چوونکە ئەزانم ژمارەیەکی ئێجگار بەر چاوی کارەکتەرەکانی ماڵپەرەکان بە دووی بچوکترین شتدا دەگەرێن بۆ ئەوەی چەند دێرێکی لە سەر بنووسن و بە ناوی نووسەربوون و تارەوە بلاوی بکەنەوە،  .بەڵام تێ بینیم کردووە کاتێک وەڵام نادەیتەوە ئەڵێیت گەزۆ بارینە ، هەر کەس و شتێکی هات بە مێشکدا و بە دوای تێبیندا گەڕا ناوی ژنێک ئەخاتە تایتڵەوە و شتێک دەنووسێت بۆیە دەبوو زۆر لە خۆم بکەم و هەر وەکو ئەوەی خۆی ئەم وەڵامە بنووسم .                                                                    

ئەم بەرێزە بەوە دەستی پێکردووە " کازیوە صاڵح کە ئێستا باسی دکتۆراکەی دەربارەی ئەنفالە" دکتۆراکەم دەربارەی جینۆسایدە نەک ئەنفال، بەڵام با بپرسین لە شوێنێکدا یان فەرمانگەیەکدا یا خود بوارێکی ئەکادیمیدا گەر لێیان بپرسیانە هەر ئەم قسەیەتان ئەکرد واتە ئەتانووت کازیوە ساڵع دکتۆراکەی دەربارەی جینۆسایدە با پرسی پێبکەین لەوانەیە باشتر بزانێت؟ زۆر کەس خۆی بە زیرەک ئەزانێت و وا ئەزانێت ئەتوانێت لە سیبەری وشەدا شت بڵێت.    

پاشان ئەڵێت "جینۆسایدی بارزانیەکانیش زۆرلەجێی خۆیدا نیە، بۆچی ؟ چونکە بارزانیەکان وەک گروپێکی دەستنیشانکراو کەخەسڵەتێکی گرنگی جینۆسایدە، بەشێوەیەکی سیستماتیک مامەڵەیان لەتەکدا کراوە "کۆمەڵکوژییەکە تەنها پیاوان" یاخود نێرینەی لەتەمەنی ١٢ ساڵییەوە بۆ ٧٠ ساڵی گرتووەتەوە، دەنا نەژن ونەمنداڵ وەک ئەنفال بەر هەڵمەتی کۆمەڵکوژییەکە نەکەوتن، بۆیە دروست کۆمەڵکوژی (پیاوانی بارزانی) لەجێگەی خۆیەتی نەک کۆمەڵکوژی بارزانیەکان"  واتە ئەم بەڕێزە پێێ وایە مادام ئەو کۆمەڵە پیاو بوون وژن و مناڵی تێدا نەبووە جینۆساید نیە! ؟ ئایە ئەم جۆرە مامەڵەکردنە لە گەڵ جینۆسایددا لە کام لە بەندەکانی پێشگرتن لە جینۆساید و لێکۆڵینەوەکانی دنیادا نووسراوە؟ کام پسپۆڕ  پێناسە جینۆسایدێک بە جینۆساید نازانێت ئەگەر ئەو کۆمەڵە ژن ومنالێشی تێدا نەبووە؟ ئایە ئەمەیە پێناسەی جینۆساید؟ باشە ئەگەر کەسێک خۆی چالاکەوانە ئەوەندە لە پێناسەی  جینۆساید بزانێت من چیت وەڵام بدەمەوە.

پاشان ئەنووسێت، " تێبینی لەوە گرنگتر مێژووی تاوانەکەیە کە کازیوە تیایدا بەهەڵە چووە، چونکە کۆمەڵکوژی پیاوانی بارزانی ٥ ساڵ پێش تاوانی ئەنفال بووە، بەدیاریکراویش لە کۆتایی مانگی تەموزو سەرەتای مانگی ئابی ١٩٨٣ بووە . نەک (٣) ساڵ وەک کازیوە ساڵح نوسیوێتی" نەخێر بەڕێز جەنابت بە هەڵەدا چوویت چونکە ئێوە سەیری جینۆساید تەنها لە جینۆسایدی فیزیەکیەوە ئەکەن ، خەڵکی پسپۆڕیش لە کارابوونی بڕیارەکەوە هەتا کۆتایی هاتنی تەواوی  دەژمێرێت ، سەیری هەموو جۆرەکانی و فۆرمەکانی جینۆساید ئەکات، من باسی ئەنفالم ١٩٨٦-١٩٨٩ کردووە ، وە وتوومە بارزانیەکان لە ( ١٩٨٣)دا جینۆساید کراون ونێوان ٨٣ و ٨٦یش ( ٣) سێ سالە نەک (٥) پێنج.  ئەگەر ئەو بەشانەی لە سەر  بە کەسیکردن مێژوو نووسیبووم بخوێندایەتەوە دەتزانی بۆچی ئەو مێژووەم بەو شێوەیە هەڵبژاردووە ، بەڵام دەپرسم ئایە وتارێکت لە سەر کۆنسێپتی " بە کسیکردنی مێژوو" دەنووسی تۆش وەکو بێگانەکان دەتگووت کە کۆنسێپت وئایدیای نوێ ئەهێنتە بواری لیترچەری جینۆسایدەوە؟                                                                                                                                      

هەروەها ئەڵێت " بەداخەوە بێئەوەی ئاگاداری هەوڵی ئەوانی دی بێت دادوەری ئەوەی کردووە کە (هەموو) نەک (زۆربە) بێ ئاگان لەوەی کۆنسێپتی (ئەنفال) بەشێوەی بەجێ بەکاربهێنن، بەگشتی لەدیدی ئەودا هەموو لەسەر ئاستی فەرمی ونافەرمی وپرۆفیشنالدا تەنانەت لەلای تاکە کاراکانی بواری جینۆسایدیش،"... پاشان لیستی چالاکیەکانی خۆی نووسیوە.....سەرەتا من نازانم ئەم بەڕێزە چۆن رێگەی بە خۆی داوە چەند وشەیەک هەڵبژێرێت و قسەی نادروستی لە سەر بوونیاد بنێت. چوون من باسی یادی بارزانیەکانم کردووە کە کەسانی دەزگا فەرمیەکان ونافەرمیەکانیش هەر بە ئەنفال ناویان هێنا . لە سەرەتاوە تا کۆتایی بۆنەکە لەوێ بووم، جەنابت لەوێ نەبوویت وتارێکی پێچەوانەت هەبێت ،هەتا بڵێم هەمووان جگە لە عومەر محمەد، واتە من باسی شتێک ئەکەم کە جەنابت بێ ئاگایی لێ و داوەری نادروستی بە سەردا ئەدەیت. پاشان کورد کەی فێر ئەبێت لە ژێر ناوی نووسین لە سەر کەسێکی دی ماسولەکەکانی خۆی پیشان نەدات، ئەوەی لەم نووسینەدا بڵاوت کردوەتەوە سیڤی خۆتە ، پەیوەندی بە من و نووسینەکەی منەوە چێ یە ، من باسی کۆنسێپتم کردووە شتێکت لە سەر کۆنسێپتەکە هەیە وەکو ئەوەی بە هەڵەی پێناسەت کردووە بیڵێ نیشتە سیڤی خۆت لە ژێر هیچ ناونیشانێکی نابەجێدا بڵاومەکەرەوە.                                

بەردەوام دەبێت، " سەیر لەوەدایە کازیوەساڵح ساڵی(١٩٩٦ – ١٩٨٩) بەساڵی جینۆساید دەزانێ هەروەک نوسیوێتی" . گوناهە مرۆڤ خۆی بگیەنێت بە ئاستێک پێی وابێت کەسێک تەنها ئەگەر دووی سەرەتایشی خوێندبێت نازانێت (٩٦) پێش ( ٨٩) ناکەوێت ، هەر وەندە واز لە مەسەلەی جینۆسایدەکەش بهێنە. ئەمە هەڵەی جاپە  و لە بەشیكی دیدا پاش ئەم مێژووە هەمان ڕستەم دووبارە کردوەتەوە ئەڵێم " ناکرێت ئەوەی ١٩٨٦-١٩٨٩ ڕوویدا ناوی بنێن ئەنفال وئەوەش لە ٢٠١٤ لە سەر دەستی داعش روویدا هەر ناو )http://kaziwasalih.blogspot.ca/ بنێن ئەنفال" واتە هەموو ئەو نووسینەی ئەم بەڕێزە تەنها ئەم خاڵەی هەڵەی چاپەی تێدا بوو لە سەری بنووسێت ئەویش وەکو ئنگلیز ئەڵێت پیویستی بە عەقڵ بە کارهێنان نیە و خەڵکانێک لە سەر فەیس بووک نووسیویانە ئەو هەلەیە راست بکەرەوە کە نە خۆیان بە پاڵەوان ئەزانن، نە بە چالاکەوان و نە تەنانەت بە خۆشیان ئەڵێن خوێندەوار ، بەڵام خەڵکێکیش ئەڵێ هەنگوین لە داردا  دۆزینەوە ، ئەوەی بە کۆمێنتێکی فەیس بووک چارەسەر ئەکرێت ،کۆمەڵێ قسەی نابەجێ ی ڕێک خستووە بۆ ئەوەی شتێکی لاپەرەیەکی لێ دەربچێت وبڵاوی بکاتەوە. دیارە من کە لە سەر بلۆگەکەم چاکم کردەوە ، ئەم بەڕێزە ئەوەندە بە پەلە ئەو چەند دێرەی نووسیبوو و خێرا ناردبووی بۆ بڵاوکردنەوە ، ئیتر بە پێوستم نەزانی کۆپێ ڕاستکراوەکە بنێرمەوە بۆ ماڵپەرەکان. بەڵام من لە گەڵ یەکەم ساتدا ئەم وسانەی ئێوەم پێگەشتووە و پاش دوو هەفتەش وەڵامت ئەدەمەوە، وە ئەگەر کۆمێنتەکانی سەر فەیس بووکت بخوێندایەتەوە و ئەم  وشە نەشیاوانەی خۆتت ڕابکێشایەتەوە هەر وەڵامم نەدەنووسی، ئێستا ئەزانیت جیاوازی من و تۆ چیە؟                                                                                                   

ئەفسوسی ئەم بەڕێزە ئەگات بە ئێرە، " سەبارەت بە وشەی کارەساتیش بەدڵنیاییەوە کازیوەخان دەستپێشخەرنیە" یەکەم نازانم لە کوێدا وکێ وتویەتی دەست پێشخەرەو ئەم وشەیەی بە چ هۆیەک بەکارهێناوە. نەخوازە ناکرێت بڵێن تاکێکی کورد تا ئەو ئاستە کڵۆڵە کە پێی وابێت ئەگەر ئەو قسەیەکی کرد و وشەیەکی بەکارهێنابوو  کەسی تر نابێت بیکات، لە کاتێکدا پێش ئەو و من و دوای ئێمەش ئەکرێت دەیان کەس هەمان وشەی بەکارهێنابێت وبەکاریشی ئەهێننەوە و کەسی دلسۆزیش بۆ جێگیرکردنی کۆنسێپتێک وڕاستکردنەوەی هەڵەیەک ئەگەر دڵسۆزی دۆزەکە بێت، خۆی خەڵک فێر دەکات راستەکە بڵێن. بەڵام پێدەچێت بڵێت من ڕۆژێک لە فەیس بووک ئەم وشەیەم بەکارهێناوە و خۆمم بە دەستپێشخەر زانیوە فەرموو ئەوە لینکی فەیس بووکەکەم بۆ خوێنەر ،با خویان بیخوێننەوە (  https://www.facebook.com/Kaziwa-Salih-366119326792165/timeline/   )و بگەن بە مەبەستی ڕاستەقینەی ئەم بەڕێزە کە دیسان بلاوکردنەوەی سی ڤی خۆیەتی، لە پاڵ ئەم دێرەوە دیسان نیو لاپەرە کار وچالاکی خۆی نووسیوە. دەی بە سەلامەتی بگەڕێتەوە کەسانی دیش ئەو کارانەی جەنابت ئەکەن و لە بری ئەوەی ناومان بکەن بە تایتڵ وسی ڤی خۆیانی لە ژێردا بڵاو بکەنەوە ، پەیوەندی دەکەن و خزمەتی دۆزەکە و منیش و خۆشیان دەکەن ، ئەی جەنابی تۆ کە هەڵەیەکی چاپ کۆمەڵێ ڕستەی ناڕاست وهەڵەشەتان پێ ئەنووسێت دژمان، چ خزمەتێکتان پێ گەیاندووین؟ گەر هیچتان نەگەیاندووە سی ڤی تۆ چ پەیوەندێکی بە کاری من یان نووسین دژی من هەیە؟ سی ڤی دەنێردرێت بۆ ئەو شوێنانەی داوای کاری لێ ئەکەیت، یان ئەو میدیانەی جاوپێکەوتنت ئەکەن وپیویستان بە بیبلۆگرافیاتە،ئەوانە بەو ڕۆحیەتی جوان کار ئەکەن، بە باشی کارەکانیان ئەبینم، ئەوەشی بە ڕۆحیەتی ناشیرین کار ئەکات ، بشیبینم هەر نایبینم.                                                                                    

                       لە هەموو ژیانمدا خوێندکار بووم، ئەو هەموو ماوە خوێندنە بە بێ دەنگی بە کەسم نەئەوت وئەمشاردەوە جوون عەقڵ و سایکۆلۆژیای کۆمەڵگەکەم بە باشی ئەناسم. لە ماوەی رابردوودا میدیای کوردی پەردەی لە سەر ئەو مەسەلەیە هەڵماڵی وتەنها پاش ئەم نووسینەش لە سەر پرۆفایلی خۆم کار وخوێندنمم ئاد کرد، ئەم هەنگاوەش پاش ئەوە هات ، چەقۆ کێشێکی بە ناو خوێندەوار(لەوانەی کە بە پارە ئەرکی خوێندنەکانیان بۆ دەنووسرێتەوە) وتبووی کازیوە درۆ ئەکات خوێندەوار نیە و تەنانەت زانکۆشی نیە نابێت بەشداری یادی هەڵەبجە بکات. بەڵام لەوەتەی میدیاکان ئاشکرایان کردووە کە دکتۆرا لە جینۆسایدا دەخوێنم، هەر بە ناو چالاکی بواری جینۆسایدە وتێڵا ئەوەشێنێت وئەڵێت قاپە خواردنەکەیم لە بەر دەست هەڵگرتووە. من لە سەر ئەمانەش ئەنووسم بەڵام لە سەر فەیس بووکەکەم نەک ماڵپەڕ و ڕۆژننامە چوون نووسەری راستەقینە ڕێزی خۆی دەگرێت وئەزانێت کامە نووسینە وکامە عەریزەیە یان دەردە دڵە ناوی نانێت نووسین ، ناوی خۆی ناخاتە ژێر هەموو زۆر بۆرێک. خوێندنەوەم بۆ سایکۆلۆژیای تێڵا وەشینەکان هەیە و ئەزانم زۆر کەس هەیە پێی خۆشە بڵێت ئەها فلان کەس دکتۆرا هەیە بەڵام هیچ نازانێت یان من فێری ئەکەم.                                                                                  

واز لە خەڵک بێنن کاری خۆی بکات ، وەکو پشتیوان نین کاتیان مەکوژن وڕێگر مەبەن، هەوڵ بەن بە حەیا بێنە حزور وخەڵک فێر مەکەن چۆن کاری خۆی بکات، چوون دڵنیا بن لە ئێوە باستر ئەزانێت کاری خۆی بکات، ئەزانێت هەڵەکانی کاری ئێوەش چی یە ،بەڵام هەموو کەس بە هەڵەی خەڵکانی دییەوە خۆی سەرقاڵ ناکات ، سەیری لایەنە روناکەکە ئەکات ، بۆیە ئەوی بەرانبەر خۆی دەناسێت وئەزانێت چی ئەکات پێویستی بە رێ نیشاندەر نیە.

 
لە لایەکی دی کۆمەڵێ نامەشم بۆ هاتبوو ، بە تەلەفۆنیش پێم وتراوە کە بۆچی لە سەر بەرزانیەکان ئەنووسم یان ئەو وێنەیە لابەرە! هەیهات چ میللەتێکی خۆش عەقڵێن، هەمووی ڕەفتار وڕۆشنبیری فێری ئەوی دی ئەکات بە بێ ئەوەی خۆی جاریەک سەیری ئاوێنە بکات. ئەوانەی ئەو قسانەیان کردووە بۆ من رێک وەکو سەدام و رژێمی بەعس و جاشەکانن و خراپتریش، ئەمانیش تەنها دەسەڵاتی زمانەوانیان هەیە خراپ بە کاری ئەهێنن، ئەگەر دەسەڵاتی سیاسیان هەبوایە کیمیاویشیان بەکار ئەهێنا. بە داخەوە هیچ جۆرێک لەم یاریە قێزونانە لای من ناخوێندرێتەوە و خوزگە خەڵکیش بەر لەوەی قسە بکات، بەر لەوەی بنووسێت بیری لە کەرامەت وکەسیەتی خۆی ئەکردەوە، ئیتر پێناسەی هەرچیەک بێت بۆ کەسیەتی. چوونکە ئەمانە هەمووی ئاستی مۆراڵی قسەکەر بەر لە قسە پیوتراو دەر ئەخات.                                                                                                     

 

 

تێ بینی: هەر جینۆنامەیەکی دی هەبێت وەڵامی ئەدەمەوە و بە زمانەکەی خۆشیان بەڵام تەنها لەو کاتەدا بۆ خۆم گونجاوە نەک ئەوەی قسەکەر ئەیخوازێت.                                                                             

 

 

نووسینەکەی عومەر محەمەد

              http://www.penusakan.com/didw-terwanin/31063-2015-09-15-07-48-03.html