مەرجەکانی کامپی دروست بۆ پەناهەندە و بێ مەرجی کامپی ئێزیدیەکان

مەرجەکانی کامپی دروست بۆ پەناهەندە و بێ مەرجی کامپی ئێزیدیەکان

کازیوە ساڵح

١-٤

لە بە ئەوەی یەکێک لە ڕیزی پێشەوە یەکەم کەس خواردن وەرئەگرێت ویەکێکی دیش دوا کەس، ئەتوانم چەمکی پەناهەندە یان ئاوارە وەرگێڕم بە نادادوەری، ئەو نادادوەریەی جیهانی ئەمڕۆی کردووە بە جیهانی پەناهەندە.                                                                                                     

       ئامانجی ئەم وتارە جگە لە پێناسەی پەناهەندە باسکردنی ئەگەری بوونی یان نەبوونی جیاوازی یە لە نێوان پەناهەندە و ئاوارەدا. پاشان ئاماژە بە پیوەرە دروستەکانی کامپی پەناهەندە ئەکات ، بۆ ئەوەی دواجار بەراوردبکرێت بە دۆخی کامپەکانی ئێزیدیەکان لە دەهۆک و سلێمانی بە مەبەستی تێڕوانین لە بوون و نەبوونی مەرجە نێو دەوڵەتیەکان  دەستنیشانکراوەکان بۆ کامپی پەناهەندە وودەرخستنی کەم وکوڕیەکانی دی.                                                                                    

            

          لە میانەی هەردوو شەڕی جیهانی یەکەم و دووەم ، پەناهەندەی و ئاوارە بوون بوون بە نۆرمی کولتووری ،کۆمەڵایەتی ، سیاسی جیهان  ، بۆیە ئەم کێشەیە کەوتە نێو پرۆگرامی ڕێکخراوی نەتەوە یەکرگتووەکانەوە و لە (١٤-١٢ -١٩٥٠) وە ڵیژنەی باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەناهەندە دروستکرا . ئەرکی ئەم لیژنەیە هاوکاریکردنی  پێداویستیە سەرەتاییەکانی پەناهەندە و ئاوارە یە لە کامپەکاندا و لە وڵاتی دووەمیشدا ئەرکی گواستنەوەیان بۆ وڵاتی سێهەم کە وڵاتی پاراستنی ئاسایشی گیانی تاکی پەناهەندە ناسراوە. لە گەڵ زۆر بوونی شەڕەکان و ژمارەی بێ شوماری ئاوارە و پەناهەندە ،هەڵکشانی نەتەوە یەکگرتووەکانیش زیاتر بەرەو ڕێکخراوێکی سیاسی هەتا مرۆڤایەتی و کاریگەری ئەو فاکتەرە وتراوانە لە سەر دروستی و بەهای کارەکانیان وەکو ڕابردوو کاری ئەم بابەتە نیە. هێندەی دەمەوێت پێناسەی ئەم رێکخراوە بۆ مرۆڤی پەناهەندە ڕوو بخەم،  "ئەو کەسەیە کە 'ماڵ' یان 'وڵاتی' خۆی بەچی دەهێڵیت بە هۆی کارەساتی سروشتی ، یان بە هۆی چەوساندنەوەی سیاسی یان ئاینی و بە دوای پەناهەندەی ونیشتەجێ بووندا دەگەڕێن.پاش دووبارە نیشتەجێ بوون رووبەڕووی کۆمەڵێک فاکتەری وەکو  قەرەباڵغی، دەنگە دەنگ، پیسی ، بێ ئارامی و نەخۆشی دەبنەوە لە بەر ئەوەی هەزاران خیزان لە شونێکدا ژیانی ناچڵی ڕۆژانە بە ڕێ ئەکەن."(  UNHCR,2013 ) . لەم ڕوانگەیەوە ئەوەشی ناچارە ماڵی خۆی بە جێ بهێڵێت و لە بەشێکی دی هەمان ناوجە یان وڵاتدا ئاوارە ئەبێت هەر پەناهەندەیە .

          زۆر جار گوێت لێ ئەبێت کورد ئەڵێت بۆ نموونە کوردەکانی ڕۆژئاوا ، باکوور ، ڕۆژهەڵات ، یان ئێزیدیەکان پەناهەندە نین یان ئاوارە نین ماڵی خۆیانە. بەڵام ئەوە جگە لە قسەیەکی سۆزداریانە لە گەڵ پێناسە وهەستی پەناهەندە بووندا وێک نایەتەوە. پەناهەندە یان ئاوارە بوون بەر لە هەر شتێک دۆخێکی سایکۆلۆژییە ، لێرەدا مەبەستم لەو دۆخە سایکۆلۆژییە نیە کە مرۆڤ زۆر جار لە ماڵی خۆی و شار و وڵاتی خۆشیدا هەست بە نامۆیی وپەناهەندە بوون ئەکات، مەبەستیشم سایکۆژیایی کوردی نیە،ئەو هەستەی مرۆڤی کورد لە سەر خاکی خۆیشی ئاوارە و پەناهەندە بووە ، واتە هەستەکە جێگیرە.  پەناهەندە ئەو مرۆڤەیە بە زۆر دەستبەرداری پەیوەندیە ئاساییەکانی ژیانی خۆی  بووە، پەیوەندیەکانی بە ماڵ، کار ، نۆرمی ژیانی ئاسایی ، هەبوونی لەمپەر لە دروست بوونەوەی پەیوەندی ڕابردوو و گەڕانەوە بۆ دۆخی سروشتی خۆی، ئەم دۆخە ئەگەر لە گەڕەکێکەوە بۆ گەڕەکێکی دیش بەرپا ببێت بە ناچاری ، یان هەر کاتە لەمپەر لە بە ڕیکردنی ژیانی ئاساییدا هەبووە دۆخی ئاوارە بوونە، هەتا تاکی ئاوارەش پێویستی بە رێکخراو وکەسانی دی بێت بۆ ئەوەی ئەو ژیانە نوێیە بە رێ بکات کە زۆرەمڵێ یان ناچاریە ئەوە پەناهەندەیە.

         لە ڕووی نێو دەولەتیەوەجیاوازی نێوان پەناهەندە و کۆچبەر ئەکرێت نەک ئاوارە. پەناهەندە بەو کەسە ئەوترێت بە کەیسی مەترسی سەر ژیانیان، ئەکرێت سیاسی، کۆمەڵایەتی یان کولتووری وەرگیراون و لە وڵاتی خۆیاندا ئەڵتەرناتیڤێک بۆ پاراستنی ژیانیان بوونی نیە. کۆچبەریش ئەو کەسەیە بە یەکێک لە رێگەکانی دیکە وەکو ڕاکێشان، ئابوری و کار و خوێندن و...تد. گەشتوون بە وڵاتێکی دیکە لەوێ داوای مافی نیشتەجێ بوونیان کردووە. لە گەڵ ئەوەی ئەمەی دوایی تەواو جیاوازە لە پەناهەندە و ئاوارەی کامپەکان و قۆناغێکە پاش کامپ دێت، بەڵام لە ڕووی خزمەتگوزارییەوە لە وڵاتی پەهاندە بەخش وەکو ئەوروپا و ئەمەریکا وکەنەدا بۆ مرۆڤی پەناهەندە سەرەتا ئەو خزمەتگوزاریانەیان پێیشکەش ئەکرێت کە لە کامپەکاندا بوونیان هەیە، وەکو شەڵتەر، خواردن، زانیاری وهاوکاریکردن بۆ جێگیربوون و نیشتەجێ بوونیان.   

           زۆربەی کات ئاوارە وپەناهەندە بە تایبەت ئەوانەی وڵاتانی تازە گەشەکردووە لە نێو دەواردانیشتەجێ ئەکرێن ، دەوارەکانیش لە زۆربەی دۆخەکاندا لە لایەن هەمان ڕێکخراوی ئاماژە پێکراو ئەبەخشرێت بە ئاوارەکان، لە دووری خەڵکە ڕەسەنەکەی ئەو وڵات و شارەی هەڵهاتوون بۆی دەژین. ئەمەش بۆ کاروباری رێکخراوە خێرخوازییەکان باشترە لە دووری خەڵک بژین چوون ئاسانکاری دەکات لە زانینی ئامار و پێداویستیەکانیان و چارەسەری کێشەکانیان، ئاسانتر ئەتوانن کێشەکانیان ببینن ومیدیاکانیش هەوڵی و هاوکاری رێکخراوە مرۆییەکان ببینیت کە بایەخی میدیا بۆیان گرنگە. هەروەها بە کۆمەڵ بوونیان لە یەک شوێندا هانیان دەدات کە بەرگەی باردۆخەکە بگرن . بەڵام وەکو زۆربەی شتەکانی ژیان فاکتەری مۆڵدانی خەلک لە یەک شوێندا لایەنی نەرێیەتی خۆی هەیە لەوانە بڵابوونەوەی نەخۆشی بە شیوەیەکی خیرا، نەبوونی ئاسایشی تەواو لە نێو کامپەکاندا ، نەبوونی مەرجەکان و سەرجەم پێداویستیە تەندروستیەکان، نەبوونی ئۆتۆنۆمی ، هەوڵ نەدانی ناوەکی ومتمانە  خستنە سەر هاوکاری دەرەکی بۆ هەموو شتێک، گۆشەگیری ودابڕانی کۆمەڵایەتی بە ئاستێک ، بۆ نموونە لە ئەزموونی مندا و لە بواری کارەکەمدا لە یەکێک لەو دەزگانەی کە پەناهەندە ماوەی پازدە ڕۆژ لای خۆی دەهێڵێتەوە بۆ ئەوەی فێری ژیانیان بکات لە کەنەدا، هەندێک لەو مناڵانەی لە کامپدا گەورە ببوون یان لە دایک ببوون لە دەرگا و تەوالێت دەترسان ، یان نەیانئەزانی تەوالێت فلاش بکەن، ئەم نموونەیە ساکارترین ئامرازەکانی ژیانە ، تەکنۆلۆژیا بۆ ئەوان ناویشی نەبوو.                             .                                                                               

سەرچاوە      

• UNHCR: The UN Refugee Agency." UNHCR News. N.p., n.d. Web. 13 Nov. 2013. <http://www.unhcr.org/cgi-bin/ >.

Conspiracy Against Russia Motivates Ocalan's Imprisonment

The Pasewan

http://www.pasewan.com/English/Detail.aspx?Jimare=166

16/2/2016 12:00 AM

Abdullah Ocelan

Kaziwa Salih:

Was the Kurdish leader Abdulla Ocalan arrested because he was a terrorist or because he was leading a reformist/secular party? Why is a non-Islamic progressive movement in the Middle East disturbing the Western powers?
The Kurdish prisoner leader Abdulla Ocalan was arrested in 1999 in Nairobi with the aid of several Western countries and political institutions including the CIA cooperating with the Turkish National Intelligence Agency. Consequentially, Apo, as Kurdish people call him affectionately, has been incarcerated on the island of Imrali in the Sea of Marmara that has been guarded by hundreds of armed Turkish soldiers for 17 years, without adequate facilities, or allowance of visitation. He was sentenced to death. Turkey had rescinded the death penalty in order to gain admission to European Union membership. The only crime he was accused of was being the founder of the Kurdistan Workers' Party (PKK), the largest and strongest secular or popular reformist party in the Middle East and possibly the world.
The political intrigue surrounding this international betrayal of Ocalan by mainstream media was pervasive. He was accused of being a terrorist. For the conspirators to legitimize this story line, they turned the freedom fighters who are currently fighting on the side of American and other Western armies against ISIS, into supposed terrorists. The Kurds have been experiencing genocide and related atrocities for almost a century, and more specifically since the 1980s the world has been witnessing the quiet mass killings of millions of Kurds in Turkey, Syria, Iraq and Iran. With some exception such as the Halabja chemical attacks, the extermination of Kurds has rarely been mentioned in the Western media. Never was this issue of interest in the political agenda of the international community. However, the party who confronted the Kurd's extermination in Turkey was labelled in the most outrageous ways and Western powers helped arrest its leader.

To mischaracterize the true meaning of terrorist to enhance economic and political advantages is nothing new.  Nonetheless, I argue that Ocalan's arrest was a part of a Middle East initiative under the supervision of the United States of America (US) during the 1980s against Russia. This 'encirclement' and confrontation started in Afghanistan.

During the 1980s, the US gave birth to Osama Bin Laden and constructed Al Qaeda to generate generations of terrorists and terrorist organizations.  Former Secretary of State Hillary Clinton [1] confessed in person that the US created and funded the terrorists they are fighting today. Former British Foreign Secretary, Robin Cook [2]. told the United Kingdom's House of Commons that al-Qaeda was unquestionably a product of the CIA and Western intelligence.
The foundation of Al Qaeda goes back to a long history of cold war CIA-alignments with extremist Islam in order to attack the interests of the former Soviet Union. The US considered the Middle Eastern nationalist and progressive movements as Soviet instruments for expanding its power in the area.  The US worked on this aim during the 1980s extensively, not only in Afghanistan, but also in Iran, Egypt, Turkey, and Iraq: empowering the Muslim Brotherhood in Egypt; in Iran, creating the Islamic state, as Khomeini was an American creation; In Turkey, it became the strongest supporter of Erdogan's Islamic movement and even created Islamic groups amongst the Kurdish society.
The Kurdish society, which was known as one of the more Marxist and also nationalistic societies in the Middle East, has several secular movements in the four parts of Kurdistan. In the beginning, the Southern part of Kurdistan was known for its strongest secular ideology. Thus, with the help of Saudi Arabia, Egypt's Brotherhood, Iran and with the cooperation of the US, a few Kurdish Islamic organizations were created, such as the Kurdistan Islamic Union and Kurdistan Islamic movement in the Southern part of Kurdistan during the 1980s. These groups were granted massive financial resources with an intent to affect the entire Kurdish society since the Kurds were going through a crucial time with the imposed atrocities of Saddam Hussein: genocide, poverty, political and economic crisis.
The American dream of reforming the Middle East to become an Islamic society that would intimidate the former Soviet Union and redistribute oil affluence was partially obstructed due to the existence  of the PKK.
Following the establishment of Al-Qaida in Afghanistan, and foreshadowing the threat of Islamic terrorism, a great number of the nationalists, Marxists, non-Islamic individuals and groups in the Middle East (not only from amongst Kurdish society), joined the PKK, Ocalan's party.  Consequently, the plot to uproot this party became a political priority. The idea to uproot the party seems to revolve around the expectation that arresting its leader would finish the entire party and especially if it were to be categorized as a terrorist organization.  Besides arresting the leader, and the killings and displacements of its members using Saudi and American aid, Turkey created several Islamic extremist groups inside Turkey.  Some of these groups were created in the Kurdish society to achieve two main aims: firstly, to work against the PKK and other Kurdish movements in order to create divisions among these Kurdish entities. Secondly, to brainwash the Kurdish people, who lived in severe poverty and under the yoke of Turkey, into abandoning their original ideology and adopting the radical ideology of Islam.  In other words, the aim was to modify them from secular nationalist people into radical terrorists; perhaps to fit them into an already-created "useful idiot" terrorist label.
The emergence of ISIS, which is the successor of Al Qaeda, and the Kurds' move to immediately confront this atrocious organization proved to be a failure of US and its allied countries' policies.  This failure confirms a malfunction in the aim to divide and conquer both the Kurdish question as well as their enemies in the Middle East.  On the one hand, the US policy-makers now comprehend that religiosity and piety do not always comply with their interests.  Additionally, already in 1997, a US Department of Defense report stated, "the data shows a strong correlation between US involvement abroad and an increase in terrorist attacks against the US" [3].  On the other hand, Turkish policy makers were shocked when they realized that the imprisonment of Ocalan not only reinforced the Kurds' belief in their quest, but it also created many other Ocalan(s): one example is Selahattin Demirtaş.
The frustration with the lack of results has again made Turkey turn to its true historical face and radical Islamic political games, which include the genocide of non-complying groups.  Since the materialization of ISIS, Turkey has been reacting to the Kurds' strength with genocide and massacre; yet this has been called "counter-insurgency" by the Western media. The president of Turkey, Recep Tayyip Erdoğan, is publicly perpetrating another Armenian genocide.  A few times his agents have attempted Demirtaş' assassination with the help of ISIS.  None of these events has occurred without the agreement of the US policy-makers, and again the rest of the world is watching silently, as they did during and following the Armenian genocide.
The US, on the one hand, considers the Kurds their strongest allies in their fight against ISIS.  Yet, on the other hand, it is allied with Turkey in killing the Kurds and helping ISIS sell the stolen oil of Iraq that western authorities buy from Turkey.  It is a desperate divide and conquer game bound to make the US hated by all parties involved. This also means that the Kurds again are becoming a victim of big political games of the West and the Middle East powers, especially the American neo-con politics stuck in cold war thinking where Turkey is to be of immense help in stopping Russia's progress in Syria. It is for this reason that the Western mainstream media is not properly or neutrally covering the current Kurdish genocide in Turkey.

Russia historically has made wrong decisions when it created a state for the Armenians and left the Kurds to the British. They left the Kurds because they were thinking of creating a Christian state only, while about 70% of the Kurdish people were Muslims since the 7th century, as a result of forced Islamic conversions, and the other 30% of the population did not dare to disclose their religious belief. Thus, the Kurds became a victim, crushed between Western and Eastern ambitions; an undesirable nation for the West because it was Muslim; and an unreliable nation for the East because they would call them false Muslims. They have been used by the Western authorities as a business card for the mutual interests between West and East, and finally, they have been suffering since 1999 as a possible attack tool against Russia.    

All in all, Abdulla Ocalan is now generally known as the Mandela of the Kurds and recognized as such by people of genuine goodwill around the world. He has received several international awards while he in prison; two of them are peace awards. In 2016 the South African Communist Party (SACP) has given Abdullah Öcalan a Special Recognition Award, SACP General Secretary Blade Nzimande recognized Abdullah Öcalan as "A revolutionary internationalist fighter and a symbol of the Kurdish freedom struggle"[5] In 2015 a prestigious international peace prize was provided for his social-political model, "Democratic Confederalism.[5]  Although Western militants are fighting alongside the party he founded, namely the PKK against ISIS, they do not engage in any political disputation towards him.  Now it is clear to Russia that the main motivation behind Western-Middle Eastern politics in the 1980s was part of the cold war plan that radical Islamism be constructed as a weapon to weaken Russia.  It is time for Russia to be conscious that the same cold war politics against Russia also lies behind the imprisonment of Ocalan. In general, I conclude that the suffering Kurds in the North and West of Kurdistan (in Turkey and Syria) are the victims of the power struggle relations between the US and Russia. This power relationship aids the fascist agenda of Turkey to revive the history of the Ottoman empire, and the ever-present method of genocide.

References:

[1] https://www.youtube.com/watch?v=WnLvzV9xAHA

[2] http://www.theguardian.com/uk/2005/jul/08/july7.development

[3]http://www.usviewer.com/news/internal/9369/When+Hilary+forget+the+history+deliberately!

[4] http://ekurd.net/mismas/articles/misc2012/7/turkey4027.htm

[5] http://www.telesurtv.net/english/news/Kurdish-PKK-Leader-Ocalan-Awarded-International-Peace-Prize-20151030-0032.html 

بۆچی هەدیە بە پاڵەوان ناسرابوو پاش ڕزگار بوونی لە دەستی داعش؟

زۆرەدەسگرتەکردنی ژنانی ئێزیدی: چیرۆکی هەدیە

کازیوە ساڵح

     سەرکێشیەکانی هەدیە لە ناو داعشدا وایکردووە ئێزیدیەکانی دەوری بە پاڵەوان بانگی بکەن. بۆ یەکەم جار پاڵەوانێکی غەمبار، بێ ئومێد و بەهێزم لە مانگی ٨ هەشتی ٢٠١٥دا بینی. غەم و بێ ئومێدی کاتێک دەست بە سەر مرۆڤێکی بەهێزدا ئەکێشێت کە دۆڕانی هێزی کەرامەتی مرۆڤ ئەبێت بە نۆرم وجۆرە مرۆڤی بێ پرەنسیپ ڕابەری ئەو کارەکتەرە نایابانەی مرۆڤ ئەکات، کە خۆی نیەتی. زۆر جار گومانم ئەکرد پێستی گەنمی هەدیەی ٢٥ بیست وپێنج ساڵ تارای غەم نەبێت بووبێت بە ڕووپۆش.                                                                           

                      

  لە خێزانێکی هەشت کەسی، خەڵکی کۆجۆ تەنها خۆی و خوشکێکی چواردە ساڵانی لە دەستی داعش ڕزگاریان بووە و دایک و باوک و سێ خوشک یەکێکیان لە خۆی گەورەترە و برایەک تا هەنووکە نادیارن. هەدیە ئەڵێت، " ژمارەی خەڵکی لادێکە نزیکەی ١٨٠٠ کەس بوون، ئەمانویست بڕۆین بۆ شاخ خۆمان بشارینەوە ،  داعش لە ڕێگە گرتینی و وتیان بگەڕینەوە بۆ ماڵی خۆتان و ئێمە هیچ ناکەین وگەراندینیانەوە بۆ ماڵی خۆمان. پاشان وتیان هەرچیتان هەیە بهێنن و ئەتانبەین بۆ شاخ، بەڵام  بردینیان بۆ قوتابخانەیەیەک پیاوەکان لە خوارەوە، ژنەکان لە نهۆمی سەرەوە، هەرچێکمان هەبوو بردیان تەنها جلەکانی بەرمان مایەوە"                                                                                                     

         شەربەتەکەی بە دەستەوەیە وپەرداخەکەی هێشتا نیوەیە و دادنێتەوە سەر مێزەکە و هەناسەیەکی قوڵ هەڵئەکێشێت و بەردەوام ئەبێت "  گویمان لە دەنگی تەقە بوو، زانیمان پیاوەکانیان کوشت ، تەنها نزیکەی پەنجا پیاوێکیان مابوو ، خرانە ئۆتۆمێلەوە و بران ، نازانم بۆ کوێ ...پاشان هاتنە لای ئێمە وتیان هەرچی کچێک شووی نەکردووە ئێستا جیا بێتەوە لەوانی دیکە، بە زۆر جیایان کردینەوە و بردینیان بۆ سوریا لە مەزرعەیەکدا دایان ناین ، نزیکەی ٢٥٠ کچ تەنها ٥٠ دانەیان ئێزیدی دێ و ناوچەکانی دی بوو ، ئیتر ٢٠٠ سەد کچەکەی دیکە خەڵکی کۆ جۆ بوون . کارەبا نەبوو ، قاعەکە زۆر تاریک بوو ، جلی داعشیان بۆ هێناین و بە زۆر پێیان لە بەرکردین ، ئەو کچانە کەسیان شووی نەکردبوو ، هەموو ڕۆژێک چەند کەسێک ئەهات ژمارەیەک لە کچەکانی ئەکڕی"                                                                                          

  - وەکو پێشتر بۆم باسکراوە ئەو دارستانە پڕ بووە لە داری هەناری گەورە ، ئایە ئەکرا لە چری ئەو دارانەدا خۆتان بشارنەوە و ڕابکەن؟ یان بە حوکمی ئەوەی زۆر بوون هەمموتان ببن بە یەک هێز و ڕووبەڕووی ئەو کەسە بوونایەتەوە کە ئەیفرۆشتن، یان ئەیکڕین و بە زۆر ئەینابردن ؟                                                                     

         

" نا نەمانئەتوانی ، چوونکە راستە مەزرەعەکە چڕ بوو بەڵام چواردەورممان بە پاسەوان گیرابوو، ئەوان بەردەوام لە سەر نەڕۆشتن و خۆ پسکان لە دەستیان بە چەک و دارەکانی دەستیان لێیان ئەداین و جاری وا هەبوو ئەوەندەیان لە کەسێک ئەدا هەتا ئەبوورایەوە ئنجا ئەیانبرد "           

              هەدیە لە گەڵ خوشکەکانی دی، چوار خوشک ئامۆزایەک لە ژمارەی سێ ئامۆزا دەبەن بۆ بنکەی تتیرۆرستەکان لە حەلەب ، لەوێش داعشێکی عێراقی درێژی ، قژ درێژ تەمەنی دەگات بە ٥٠ پەنجا ساڵ هەدیە و خوشکە بچووکەکی و لە گەڵ ئامۆزا دوازدە سالەکەی ئەکڕیت و "   خۆی و پاسەوانەکانی بە زۆر ڕایانکێشاینە ناو ئۆتۆمبێلەکەیە و بردینیان بۆ مەزرعەکەی خۆی "                        

       لەم قۆناغەدا ئەوەی هەدیە ئەپارێزێت ئەوەیە دووانەکەی دی مناڵترن . لە رووی مێژوویە سەلمێنراوە کە زۆرەدەستگرتەکردن لە ئیسلامدا لە مناڵەوە دەست پێ ئەکات، ئەکرێت هەشت ساڵ یان تەنانەت شەش ساڵ بێت واتە هەتا مناڵتر بێت زووتر زۆرەدەستگرتەئەکرێت، پارەی زیاتریش ئەدرێت بۆ کڕینیان، لای داعشیش بە هەمان شێوە بووە. هەتا ئەم قۆناغە هەدیە زۆرەدەستگرتە ناکرێت و پارانەوەی بەردەوامیان کە بیانبەنەوە بۆ ئەو هۆڵەی خوشکەکان وئامۆزاکانی دی لێ یە ئەم داعشە عێراقیە ماندوو ئەکات وئەیانباتەوە بۆ ئەو هۆڵەی لێی کڕیون بەڵام کاتێک ئەگەنە ئەوێ ئەبینن کەسی لێ نەماوە، تەنها پێنچ کچ ماوە و ئەوانی دی هەموویان فرۆشراون وخوشک و ئامۆزاش لەوێ نەماون.لەویش جاریەکی دی ئەندامێکی داعش و شەڕکەریەکیان تەمەنی شەست ٦٠ ساڵ ئەبێت هەدیە ئەکڕیت ، ئەویش ئەیکات بە گریان پاڕانەوە کە خۆی بە تەنها نەبات وخوشکەکەشی لە تەک ببات ، داعشکە داواکەی جی بە چی ئەکات و خوشکەکە بچوکەشی ئەکڕیت و جاریەکی دی  لە سوریاوە ئەیانباتەوە بۆ عێراق. " بردمی ،وتمان بۆ کوێمان ئەبەن ، وتیان مەپرسن. بردینی بۆ ماڵێک کچیکی تری ئێزیدی لێ بوو ، وتمان چیت لێ ئەکات ، وتی فێری نوێژت ئەکات وبە زۆر نوێژت پێ ئەکات و بە زۆر ئەتکات بە موسڵمان وهەموو ڕۆژێکیش  پاش نوێژکردنەکەت زۆرەدەستگرتەت ئەکات، وتم کەواتە ئەبێت ڕێگەیەک بدۆزمەوە ڕا بکەم"                                                                         

       لەو ماڵەدا سێ ژنی داعشی و پیاوەکە و کچە ئێزیدیەکە و هەدیە وخوشکەکەی ئەژین ، ئەو ڕۆژە ، "  هەتا ئەوان خەویان لێ کەوت،  ئێمە هەر خەریکی جل شتن وپاککردنەوە بووین، شەوێک ماینەوە لە گەڵ ژنەکانیاندا و بەڵام شەوی دووەم شەشی ٦ی بەیانی ڕامانکرد". لە بەر ئەوەی بە پێی پەتی ڕائەکەن خوێن لە قاچەکانیان رێچکە نیشان ئەدات. ئەگەن بە پردێک و دەیانەوێ بە پەردەکەدا بپەڕنەوە دەدۆزرێنەوە و دەدرێنە بەر گولە ، کەسیان بەر ناکەون و ڕا ئەکەن بۆ ئەو بەری پردەکە و داوای هاوکاری لە شۆفێری ئۆتۆمبێلێک ئەکەن لە شەقامی ئەو بەرەوەی پردەکە  ئەویش سەریان ئەخات ، بەڵام داعشەکان ئەگەنە سەریان و ئۆتۆمبیلەکە رائەگرن و " لە  شۆفێرەکە تۆڕە بوون ، تەمەنی نزیکەی سی ٣٠ ساڵ ئەبوو ، وتیان بۆ هاوکاری ئەم هەڵهاتوانە ئەکەیت ، ئەویش وتی من نازانم هەڵهاتوون و وامزانیوە خەڵکی ئاسایین ، ئێمەش وتمان ئەو ئاگای لە هیچ نیە  و ئێمە هیچمان پێ نەوتووە سەبارەت بە خۆمان . ئەو جارەش گیراینەوە چونکە ژنی ئەوان لە گەڵ پیاو ئەڕواتە دەرەوە نەک خۆیان بە تەنها، بۆیە بە ئاسانی دەدۆزراینەوە "                          

        لە سەر ئەو کارەی کردبوویان بریاری سزادانیان ئەدەن و دەیانبەن بۆ زیندانی ' قائم ' بە وێنەی قوربانیە ئەنفال کراوەکان ماوەی ٤ چوار ڕۆژ جگە لە ڕۆژی بوتڵێک ئاو هیچ خواردنیان نادەنی، بە ئاستێک ئەگەر زۆرەدەستگرتەش بکرێن هیچ وزە و جۆڵەیەکیان نەماوە بەرگری لە خۆیان بکەن. هەدیە وتی، " کچە ئیزیدیەکەی تر لە ئامۆزاکەشم مناڵتر بوو تازە پێێ نابووە یازدە ساڵێیەوە و زۆریش جوان بوو ، جەستەی زۆر لاواز و بچووک بوو، بە تایبەت پاش چوار ڕۆژ نان نەخواردن بە ئاستەم هەناسەی دەدا ، پیاوێکی پیری سعودی هات ، ئەوی بردە ژوڕیکی تەنیشت ئەوەی ئێمەی تیا زیندان بووین  بۆ ماوەی دوو کاتژمێر، قێژەی کچەکە ئەگەشتە ئاسمان ، کاتێک هێنهایەوە و فڕێیان دایە ژوورەکەی ئێمە بە بێ هۆشی هەموو گیانی خوێنی لێ ئەچۆڕا ، جگە لە زۆرەدەستگرتەکردن ئەوەندەشی لێ دابوو هەموو جەستەی شین بووبووە"                                                                                                       

ڕۆژێک پاش ئەو کارەساتە کەسێکی لە بنەمادا خەلیجی  لە حەلەبەوە دێت بۆ کڕینی هەدیە "             

ڕوخساری زۆر ترسناک بوو ، لە سەروو پەنجا ساڵەوە بوو نازانم بە چەند فرۆشتمیان چونکە لە بەردەمی ئێمەدا پارەکەیان نەئەدا،وتی ئەتبەم بۆ ماڵێک کارێکم هەیە  لە قائم  ئەیکەم و دوای ئەتبەم بۆ سوریا ، مالەکە ژنیک و پیاوێکی داعشی تیا بوو، ٨ی هەشتی  شەو ژن وپیاوەکە ڕۆشتن و وتیان ١٠دەی شەو ئەگەڕێنەوە، کارەبا بڕا ولەو ماڵە تاریەکدا نە ئەوان هاتنەوە و نە کارەبا، زۆر زۆر ترسام. لە پەنجەرەکەوە ڕۆشتمە خوارەوە بۆ ناو حەوشەکە لە سەر دیواری حەوشەکەوە چوومە سەرەوە هەرچی عەبا وجل و بەرگی داعش هەبوو بردم ، ڕۆشتم بە نێو ماڵەکاندا ، هەمووی ماڵی داعش بوون ، نزیکەی کاتژمێرێک بە پێ ڕۆشتم. زانیم لە ماڵە داعشەکان دەرچووم ، دەستم لە ئۆتۆمبێلێک ڕاگرت و لە شۆفێرەکە پاڕاومەوە هاوکاریم بکات و ڕزگارم بکات ، بردمی بۆ ماڵی خۆیان دوو کچی هەبوو وتی کورەکانم لە تورکیا ئەژی و خزمەتیان کردم و یارمەتیان دام و تەلەفۆنیان بۆ کوری مام کرد. کوڕی مامم وتی سبەی کاتژمێر ٣ سێ تەکسیەک بە پارە دێت بە شوێنتدا ئەتهێنێتەوە،   بەڵام  لە کاتژمێر ١ یەکدا و دوو٢ کاتژمێر بەر لە گەشتنی تەکسێکە سێ ئۆتۆمبێل بە  نزیکەی ٢٠ بیست داعشەوە گەشتنە ماڵەکە. پیاوەکە وتی شتی وا نازانم ونەمبینیوە ئەوانیش وتیان خۆتان و ماڵ و مناڵتان ئەکوژین ، منیش وتم ئەوە قبوڵ ناکەم  تۆ بە هۆی منەوە زیانت پێ بگات و خۆم تەسلیم کرد و دیسان بردمیان"                                                                                               

       داعشە خەلیجیەکە دەیباتەوە بۆ حەلەب ، " زۆر زۆری لێدام ، وتی یان ئەتکوژم یان نابێت ئیتر ڕابکەیت" لەم کاتەدا هەردوو دەستی لە هەردوو لای کورسێکەوە لەپی دەستی دەخاتە ژێر هەردوو ڕانی و چەند چرکەیەک بێ دەنگ ئەبێت. ئازاری ڕۆح ، ئازاری جەستە بیر ئەهێنێتەوە ، ئەزانم لەو ساتەدا هەستی بە هەمان ئازار ئەکات کە چەشتویەتی ، زیندووکردنەوەی ئازارە تاڵەکان، پاشان ئەڵێت، " بردمی بۆ ماڵێک ، ویستی زۆرەدەستگرتەم بکات ، سوێندم خوارد کە سوڕی مانگانەم هەیە و کە تەواو بووم بە بێ شەڕ و بەرگریکردن ڕێگەی لێ ناگرم. ئەویش باوەڕی پێ کردم و وازی لێ هێنام زۆرەدەستگرتەی نەکردم ، بەڵام وتی متمانەت پێ ناکەم ڕانەکەیت بۆیە هەردوو دەستمی کەلەپچەکرد"            

        هەدیە خۆی دەکات بە خەوتوو هەتا داعشەکە ئەخەوێت ، پاشان وایەری تەلەفونەکە دەرئەهێنێت وهەوڵی کردنەوەی کەلەپچەکە دەدات و سەرکەوتوو ئەبێت . جاریەکی دی دایدەخاتەوە ، بۆ ئەوەی دڵنیابێت ئەگەر ئەو شەوە دەرنەچوو بتوانێت لە کاتێکی گونجاوتردا ڕا بکات، بەڵام جاری دووەمیش هەر بە وایەرەکە ئەتوانێت کەلەپچەکە بکاتەوە ، " هێشتا خەبەری نەبووەو ڕامکرد ، دارێکی گەورە لە حەوشەکەدا بوو چوومە سەر دارەکە، خەبەری بووە و هاتە دەرەوە حەوشەکەم زۆر بۆ گەڕا ، بەڵام لە بەر ئەوەی لە سەر دارەکە بووم نەیبینیم، بۆیە سواری ئۆتۆمبێلەکەی بوو، ڕۆشت دەرەوەم بۆ بگەڕێت ، منیش جلی داعشم لە بەردا بوو ، ڕۆشتم، زۆر ڕۆشتم ، بەڵام جاریەکی دی لە ڕێگا گرتمیەوە. وتی تۆ بە کەڵکی من نایەیەت ، سەر ئێشەم زۆر بۆ دروست ئەکەیت.  ئیتر بەو شەوە گەڕاندمیەوە بۆ هەمان مەزرعەی کە کڕیبوومی لێیان ، دوو کچی تیدا بوو، کەسێک هات وتی ئەو دوو کچە هەردووکیان لاڵن بەڵام هەردوکیان برینداریش بوون ، سەرو دەستیان بریندار بوو"                                                            .                      

       کە دەگاتە ئەوێ خێرا پرسیاری ماڵ و خوشک وکەسی لێ ئەکەن و پێێ ئەڵێن ئەگەر نەبیت بە موسڵمان واتە هەر زۆرەدەستگرتە ئەکڕێیت ، هەدیە ئاگای لە چیرۆکی ئەو کچانە ئەبێت کە نەک هەر بوون بە موسڵمان بەڵکو پێنج جار نوێژ ئەکەن و فێری قورئان خوێندن کراون، هەر دوای نوێژەکانیش زۆرەدەستگرتە ئەکرێن ، بۆیە ئەزانێت تەنها فێڵێکە بۆ بە زۆر موسڵمان کردنیان و ئاین گۆڕینەکەی هیچ دادی نادات و هەتا ئەو کاتەش خۆی پاراستووە تەنها هێز و پشو درێژی خۆی بووە. بەڵام ئەم جارە شوفێری ئەمیری داعش ئەیکڕێت، تەمەنی ٣٥ ساڵە، ئەیباتەوە بۆ ماڵەوە و لەویش کچێکی دیکەی ئێزیدی ١٤ ساڵ لە ماڵەکەیدا دەبێت کە هەموو ڕۆژێک زۆرەدەستگرتەی کردووە . ماوەی مانگ و نیویەک لەم ماڵەدا ئەمێنێتەوە ، خواردنەکانیان لە ماڵەدا لە هەموو شوێنەکانی دی باشتر ئەبێت ، برنج و گۆشت و میوە و هەموو جۆرە خواردنیەکان پێشکەش ئەکەن. هەفتەی یەکەم هیچ جۆرە شتێک ڕوونادات، پاش نانخوارن و هەرچیەک ئەخۆن سروشتی ئەبن، "بەڵام پاش هەفتەیەک  ، دوای نانخوارن ئەبوراینەوە هەتا بەیانی. بەیانی ئەمانزانی کە هەردووکمان زۆرەدەستگرتەکراوین لە لایەن سایەقەکەوە ، ئەگەر خەڵکی تریشی هێنابێت  نازانم چوونکە ئێمە هیچ ئاگامان لە خۆمان نەبووە"                                                                                                       

        لە گەڵ ئەوەی کراسێکی درێژی تا سەر پەنجەکانی لە بەردایە ، بەڵام لەم کاتەدا لە سەر ئەژنووە ڕایدەکێشێت و کراسەکە دەکشێت وەکو ئەوەی بیەوێت بەشێکی دەرکەوتوو لەشی  بشارێتەوە. لە گەڵ ئەم گەڕانەوەدا چاوی پڕ فرمێسک ئەبێت و هێزیەک ئەیگەڕێنێتەوە ناهڵێت دابارن،  لە پەنجەرەکەوە بۆ دوو ئەڕوانێت، نیگا دوورەکان و فرمێسکە قەتیس ماوەکان چیرۆکی شێرێکی بریندار ئەگێڕنەوە ، کە خەڵکێکی نابووت و ترسنۆک لە پشتەوە و بە فێڵ گورزی لێ ئەدەن. بۆ ئەوەی بیخەمەوە سەر دۆخی پێشتری خۆی، پێێ ئەڵێم ، " تۆ بە گاڵتە پێت ناڵێن پاڵەوان ئەو هەموو کاتە توانیت خۆتیان لە دەست بپارێزیت،  تۆ ئەوەندە تۆقێنەر بوویت بیر لە چەندین پلان بکەنەوە بۆ دەستەمۆکردنت، دواجاریش ترسنۆکانە و  بە فێڵ و لە بێ ئاگایدا دەستیان وەشاندووە، ئەمە گەورەیی تۆ  و بچووکی و نابووتی یەک هێزی تەواوی وەکو داعش ئەگەیەنێت بەرانبەر بە تۆ. فرمیسکەکان وشک بوون و بەردەوام بوو لە گێڕانەوەی چیرۆکە جەرگ بڕەکەی، " مانگ نیویەک بەو شیوەیە و لەو دۆخەدا ژیام، نەیئەهێشت خوشکەکەم ببینم، یان  بە هیچ لایەکدا بڕۆم، ئەیووت ڕائەکەیت. منیش وتم هەموو کەس و خێزانم لە لایەن ئێوەوە گیراون تازە بۆ کوێ رابکەم و بۆ لای کێ ، پاشان من پێشتر ڕام ئەکرد بۆ ئەوەی زۆرەدەستگرتە نەکرێم، ئێستا کە زۆرەدەستگرتەکراوم  ئیتر ڕاناکەم"                                                                    

          پاش مانگ و نیوەک شۆفێرەکەش ئەیفرۆشێت بە پزیشکێکی نەشتەرگەری میسری، ناوی محەمەد ئەحمەد ئەمین  تەمەنی ٣٠ سی ساڵ ئەبێت. لە نەخۆشخانە نەشتەرگەری بۆ ئەو داعشانە ئەکات کە بریندار ئەبن .  بە هەدیە ئەڵێت من دەستدرێژیت لێ ناکەم، چوونکە لە بنەمایا من هیچ ئارەزوویەکی تۆم نەکردووە و ئەمیری داعش فەرمانی پێکردووم بتکڕم ، سێ مانگ ئەمێنێتێتەوە زۆرەدەستگرتەی ناکات ، باوەڕ لە نێوانیاندا دروست ئەبێت ، بۆیە ڕۆژێک پێی ئەڵێت ئەمەوێت پەیوەندی بە مامێکمەوە بکەم کە موسڵمانە و ئێستا لە ناو داعشدایە. کە لە ڕاستیدا ئەو مامەی لە بەر ئەوەی بە سەختی بریندار بووە داعش نایبات و لە کۆجۆ جێێ دە‌مێنێت و نە موسڵمانە و نە داعش . پزیشکەکە ئەیبات بۆ سەنتەرێکی بچووکی تەلەفۆن و لەوێوە تەلەفۆن ئەکات و لە بەر ئەوەی بە کوردی قسە ئەکات داعشەکە لێی تێ ناگات.  ٨ هەشت مانگ لە ماڵی ئەم پزیشکەدا ئەمێنێتەوە زۆرەدەستگرتەی ناکات، بەڵام پاش سێ مانگ مەرجی زۆرەدەستگرتەنەکردنی ئەبێت بە ئاین گۆڕین و بە زۆر ئەیکات بە موسڵمان  و بەیانیان ئەڕوات ئێواران ئەگەڕێتەوە و هەموو ئێوارەیەک بە زۆر نوێژی پێ ئەکات. ئەو نوێژکردنە زیاتر متمانە دروست ئەکات ودکتۆر لە ماوەی ئەو ٨ هەشت مانگەدا چوار تا پێنج جار ، جاری سەد دۆلاری پێ ئەبەخشێت ئەڵێت لەوانەیە شتێکت بۆ خۆت پیویست بیت بیکڕیت، بەڵام هەدیە هیچ ناکڕێت چوونکە بیر لە ڕاکردن ئەکاتەوەو هیچیش پارەی پێ نابێت کە هاوکاری دەرچوونی بکات، بۆیە پارەکانی کۆ ئەکاتەوە و کە نزیکەی ٥٠٠ پێنج سەد دۆلاری پێ ئەبێت، پێی وایە ئەتوانێت پێی دەرچێت . بەیانیەک کە پزیشکەکە ئەڕوات هەدیە لە ماڵ دەرئەچێت و وەکو ئەندامێکی داعش مامەڵە ئەکات لە گەڵ شۆفێرەکاندا و تەکسیەک ئەگرێت بیبات بۆ " دەوار نەعیم" لەوێ لە دەرگای یەکێک لە ماڵە ئاساییەکان ئەدات و تکایان لێ ئەکات کە هاوکاری بکەن ڕابکات، ئەوانیش تەکسی بۆ ئەگرن و ئەینێرن بۆ  سنووری تورکیا ، ئەگات بە ئۆرفە. لە ئۆرفەش ئاوارە کوردەکانی لێ ئەبێت هەموو بە کرمانجی قسە ئەکەن، هاوکاری ئەکەن ، لەوێوە بە هاوکاری مامی ئەگەڕێتەوە بۆ کوردستان.                                                                           

        هەدیە ئەڵێت ، " بەڵام هیچ هەواڵی خێزانەکەم نازانم و نازانم چەندیان ماون ، براکانم،  ٨ ساڵ و ١١ و یەکیک ٥ ساڵ ١٣ ساڵن . گەڕانەوەم وەکو سەر لە نوێ لە دایک بوونەوە بوو، لە گەڵ ئەوەی کەسم نەماوە و  لە ماڵی مام ئەژیم، مام وتی من سەربەرزم بە تۆ و تۆ کچی منیت وچیت بوێت بۆت ئەکەم. لە ماڵەوە دانیشتووم و زۆربەی کات بە چاوەڕوانی کەس و کارم وگریان بۆ ئەوان بە ڕێ ئەکەم برا ١٥ سالەکەم بەر لە ١٥ ڕۆژ گەڕایەوە و  براکەمیان بردبوو بۆ ڕاهێنان، پاش ڕاهێنان بردبوویان بۆ سوریا و ئەویش لەوێوە هەڵهاتووە."                                                                         

   - تێ بینی: بە هۆی پابەند بوون بە لایەنی یاسایی و ئەتیکی لێکۆڵینەوە وێنە و ناوی ڕاستەقینە ئاشکرا ناکرێن و هەر کچێک داوام لێکردووە ناوێکی خوازراو کە خۆی پێێ خۆشە هەڵبژێرێت . ئەم دیدارانە بە سۆرانی نەکراوە و خۆم بە سۆرانی دامڕشتووە.                                                                                                 

دوالیزم

بە نیازم بابەتەکانی خۆم ، ئەوانەی بە کوردی نووسراون ، بە ناوێکی بێگانەوە بڵاو بکەمەوە و لە ژێریدا بنووسم وەرگێرانی کازیوە ساڵح، ئەگەر ئەوەیان زۆر مەحاڵ بوو ، ساڵح ەکە ئەکەم بە ساڵحی :))














بەو بۆنەیەوە ئەم شیعرەی قانع پێشکەش

بێ حەیایی باوە ئەمڕۆ قوڕ بەسەرداکا حەیا

کەندەڵان سەربەرزو شادە خۆی بشارێتۆ چیا

گوڵ ئەگەر ئەقڵی ببێ سەر لە خاک ناکاتە دەر

چونکە ڕۆژی دڕک و داڵەو گەرمی بازاڕی گیا

با لە هەورا سەرنقوم بن مانگ یان خۆری جوان

شەمشەمە کوێرەش ئەڵێ من نامەوێ شوعلەی ضیا

ئەی فەلەک ڕاستۆ نەبی بۆ ڕێک و پێکی دەورەکەت

گورگ ئەبێتە شوانی ڕان و دز ئەبێتە ئەولیا

نێرەگا جوتێ ئەبەیتە ڕیزی لوقمانی حەکیم

فەیلەسوفێکیش ئەخەیتە دەس چەپۆکی ئەشقیا

قانع

دوالیزم

ئەو هەموو بانگەشەی بۆ دژە گەندەڵی کرا لە چەند ساڵی رابردوودا، لە راستیدا زۆربە بانگەشە بوون دژی گەندەڵی لە پێناو بە دەستهێنانی گەندەڵیدا، واتە بۆ بە دەستهێنانی ئەوەی گەندەڵ هەیبوو، نەک بنبڕکردنی، ئەگینا ئەو ژمارە زۆرەی بانگەشەکاران گەر بە ڕاستی دژی گەندەڵی بونایە کوردستان نەئەگەشت بەم ئاقارەی ئێستا

چیرۆکی خەمناکی خەمێ

زۆرەدەسگرتەکردنی ژنانی ئێزیدی: چیرۆکی خەمناکی خەمێ

کازیوە ساڵح

بۆچی ' خەمێ' ؟

- ئاخر ژیانم هەمووی بوو بە خەم

    خەمێ ی ١٥ پازدە ساڵ خەڵکی دێی کوڕە عەبدو  ی ناوچەی شنگال. بە بێ دایک و باوک گەروە بووە ، باوکی مردووە و دایکی شووی کردوەتەوە و سێ برا خوشکێک ، براکان کە پزیشک و ئەندازیارن سەرنگوومن و خوشکەکەشی پاش خۆی لە دەستی داعش ڕزگاری بووە و گەڕاوەتەوە کوردستان. دڵنایکردنەوەی تەمەنی لێ ئەکەمەوە، چوون بە جەستە و ڕوخساریش لە دە ١٠ ساڵ ئەچێت نەک پازدە، " ئەوسا ئەوەندەش لاواز نەبووم، بەس لەوێ لە برسیەت و ژێر سزاداندا وام لێهات". ڕوخساری زیاتر لە ئێرلەندی ئەچێت هەتا کورد. لە یەکەم نێگادا زیرەکیەکی بێ سنووری لە چاو و سیمادا بە دی ئەکەیت، لەو جۆرەی ئەگەر مامۆستا بیت ویەکەم جار ئەچیتە پۆلەوە، یەکەم دیدەبینیت بۆ خوێندکارەکانت لە روخساریاندا گەڵاڵە ئەبێت، خەمێ ئەو جۆرەیە کە ئەڵێیت ئەمەیە ئومێدی پۆلەکە. هەمیشە زەردەخەنەیەکی لە سەر لێوە، خەم لە چاوەکانییەوە سەرەتاتکێ ئەکات، بەڵام زیرەکی و پاکێکەی زاڵە بە سەریدا.پاکیەکی مناڵانە لە چاوەکانیەوە بوڵق ئەدەن کە ئەو جۆرەم پێشتر لە کەسێکدا نەبینیوە لە تەمەنی ئەودا بێت، بۆیە ئەپرسم، ژیان پێشتر لای تۆ چی بوو؟                                                                                                        

          

- نازانم، من بەس ئەمزانی بچم بۆ قوتابخانە، نەمئەزانی خەڵکی وا هەیە و  ژیان ئاوایە. 

    

      باسکردنی ' خەڵکی وا' و 'ژیانی ئاوا' خەڵکی بەو شێوە و ژیانی بەو شیوە بە چەندین کتێب کۆتایی نایەت، لە تەک خەمێ ئەبێت بۆ ئێستا بەرد بخەینە سەر ئەم خەمەیان. وەکو خۆی ئەڵێت ماڵیان نزیکی شاخ بووە و کاتێک داعش دێتە دێیەکەیان بە شەش ئۆتۆمبێل دێیەکەیان تاڵان ئەکات وهەرچیان هەیە ئەیبەن ، ئەوان نزیکەی ١٠٠ سەد کەس بوون و هەمووش زیاتر خزم بوون و ماڵی مام و پورەکانی هەموو لەوێ ژیاون. " قاچی پیاوەکانیان بەستەوە ، ژن لە شوێنێک وپیاو لە شوێنێک بەند کرا " و پاشان دەیانبەن بەرەو دێێ سەیوان شێخ خدر ، شەوێک لەوێ بەند ئەکرێن و جەندین جار دێنە ناویان داوایان لێ ئەکەن ئاینی خۆیان بگۆڕن ، ئەگەر نا دەیانکوژن." نازانین چییان لە پیاوەکان کرد ، بەڵام ژن وکچەکانیان برد لە داوێنی شاخی شنگال حجز کراین، هەزاران کەس لەوێدا کۆکرابوونەوە ، شەو باسی گەورەیان هێنا و بردینیان بۆ تەلەعفەر لە قوتابخانەیەکەدا بۆ یەک شە دایناین، خەڵککە ئەوەندە زۆر بوو ، هەر سێ نهۆمی قوتابخانەکەو تەنانەت حەشەکەشی پڕ بوو لە خەڵک"                                              

         پاشان دەیانبەن بۆ موسڵ و پاش ئەوەی مناڵە نێرەکان لە شەش سالێ بۆ سەرەوە دەبەن ، دوای ژنە بە تەمەنەکان دەبەن ، پاشان ژنە خاوەن منالەکان ئەبەن و  تەنها کچەکان دەمێننەوە . بەر لەوەی کچەکان ببەن ئەو شەوە فرۆکە ئەو شوێنەکەتێیدا بەند کراون بۆمباران ئەکات، بۆیە جاریەکی دی دەیانگەڕێینەوە بۆ تەلەعفەر و لە هەمان قوتابخانەدا دایان دەنین ، " ئەمجارە کۆمەڵێک داعشی دار بە دەست هاتن وهەر کەس جوان بوایە ئەیانووت تۆ وەرە ، ٦١ شەست و یەک کچیان لێ هەڵبژاردین و بردینیان بۆ موسڵ ، دەرگای ماڵێکی مەسیحیان شکاند و ماڵێکی گەورە بوو داگیریانکرد و شەوێک لەوێ ماینەوە و بەیانی بردنیان بۆ سوریا بۆ رقە، لە باسێکی دیکەشدا شەست کچی تریان هێنابوو ئەویش لە هەمان کاتدا بردنیان لە گەڵ ئێمە".                                                              

  بەو ژمارەی خەمێ باسی ئەکات ژمارەی ئەو کچە ئێزیدیانەی لە تەلەعفەرەوە ئەیانبەن ١٢١ سەد و بیست ویەک کچ ئەبن و بەڵام کاتێک دەبرێنە هۆڵێکی گەورە لە ڕقە ژمارەیەکی زۆری تریش کچی لێ ئەبێت ، " هەموویان ئێزیدی بوون ، داعشەکان ڕۆژانە ئەهاتن سەرەتا مناڵەکانیان ئەبرد لە ١٠ دە ساڵەوە بۆ ١٣ سیازدە ساڵان ، پاشان لە ١٤ چواردەوە بۆ ٢٠ بیست ، کە خۆشم بەر ئەو وەجبەیە کەوتم ، گروپێکیان ئەفرۆشت و وگروپێکی دیکە کچیان ئەهێنا ، ئەوانەی جوان نەبوون نەئەکڕان، لە بەر ئەوە پاسەوانەکان خۆیان بە خراپی سزایان ئەدان لێیان ئەدان و دەستدرێژییان ئەکردە سەریان"                                                

_چۆن پێناسەی ئەو هۆڵە ئەکەیت و چۆن بوو؟                                                                 

_ هۆڵێکی گەورەی دوو نهۆم بوو، لە سەری نووسرابوو میسر ، لە ناو دارستانێکدا بوو ئاوێک بە بەردەمیدا ئەڕۆشت.                                                                                      

       " کەسێکی کەم ئەندام ، والی حمس و خەڵکی ئەدلە بوو ، خۆم خوشکەکەم و وئامۆزاکەمی کڕی، لە ماڵەکەیدا ٤ چوار ڕۆژ دەرگای لە سەر داخستین، کە ئێمە گەشتین ٤ چوار کچی تریشیان بۆ هێنا بوو ،  بەرگی داعشیان پێ لە بەرکردین و من و خوشکەکەمیان برد بۆ بینایەکی تاریک ، ٦ی شەشی بەیانی بردینیان بۆ دیمەشق، ، کەسێکی شیشانی قژن وتی ئنگلیزی ئەزانی وتم نا ، وتی تورکی ئەزانیت وتم نا

عەرەبی ئەزانن وتم نا، کەسێک هات تەمەنی ٦٠ ساڵ بوو خەڵکی مە‌غریب بوو،  چیشتخانەکەیان زۆر پیس بوو ، وتیان پاکی بکەرەوە دەستم کرد بە پاکردنەوە ، ٦٠ ساڵکە هات دەستی خستە سەر شانم وتی تۆ باوکت نەبووە من لە جێگەی باوکتم دوای هەر ئەو پیاوە وتی وەرە ئێرە ئیشێکم پێتە بۆ ناو ژوورەکەی خۆی ، وتم نایەم، بە قژ ڕاکێسام هەتا ژوورەکەی خۆی ، مەحاولەی دەستی درێژی کردە سەر من  و خوشکەکەم هەر هەوڵی ئەدا بەڵام ئێمە بەهێزتربووین ، خوشکەکەم ڕیشی ڕاکێشا ، ئازاری پێگەشت وهاواری لێ هەستا ، ئنجا بانگی پاسەوانەکەی خۆیکرد ، بە هەردووکیان دەست و قاچیان بەستین و لێیانداین هەتا بێ هۆش بووین، کە بە ئاگا هاتینەوە دەستدرێژی کردبووە سەر هەردوکمان. نازانین هەر خۆی بوو یان پاسەوانەکەشی "                                                        
  - کاتێک رووبەڕووی دەستدرێژی ئەبویتەوە، چ خواستێک، خەون و ئاواتێک بە مێشکتدا خێرا گوزەری ئەکرد؟
-سەیری پەنجەرەکەم ئەکرد و حەزم ئەکرد ببم بە باڵندە بۆ ئەوەی لە کونێکی بچوکەوە دەرباز بم و بفڕم بۆ شوێنێکی دوور.                                                                                                        

سزاکەیان بە دەستدرێژی کۆتایی نایەت و هەردووکیان لە ژوورێکدا کە بە تۆڕ دەوری گیراوە زیندان ئەکات و ڕۆژی یەک جار بوتڵێک ئاو سەندەویچێکیان بۆ فڕێ دەدرێت بۆ ماوەی پێنج مانگ، خەمێ ئەڵێ، "پاش پێنج مانگ هەمان پیر هاتەوە لامان ، وتی ئاینەکەتان بگۆڕن و شووم پێ بکەن ، ئێمەش وتمان بشمانکوژن نە ئاینی خۆمان ئەگۆڕین و نە شوش بە تۆ ئەکەین ، ئەگەر ئەوەندەش فشار بخەنە سەرمان خۆمان ئەکوژین، ئیتر ئەویش پەتێکی بۆ فڕی داین وتی بەو پەتە خۆتان بخنکێنن، چوونکە ئەگەر نەبن بە موسڵمان لێتان ئەدەم و ئەتانفرۆشمەوە"                                                            

         لە هەمان کاتدا بانگی پاسەوانەکەی ئەکات ، "بڕۆ ئەو دوانە بفرۆشە و پارەکەی بنێرە بۆ خێزانەکەم و مناڵەکانم" مناڵ و خێزانی لە مەغریبن. ئەویش وەکو کۆیلە بە کەسێکی شەست ساڵی تریان ئەفرۆشێت ناوی یوسف ئەبێت و پاش ماوەیەک لە شەڕدا ئەکوژرێت. لە ماڵی یوسفدا ژنێکی دیکەی ئێزیدی دووگیان و چوار مناڵیشی هەیە ڕاگیراوە . کاری خەمێ لەو مالەدا قورستر ئەبێت ، چوونکە جگە لە لاقەکردن هەتا یوسف ئەچێت بۆ شەڕ ، لە تەک ژنە دووگیانەکەی دیکە و خوشکەکەی بە ڕۆژ هەتا ئەوان ئەگەڕێینەوە ئەمان خەریکی جل شتن و خواردن دروستکردن و ماڵ پاککردنەوەن ، کۆمەڵێ ژنی داعشی لێ ئەبن، ئەمانە هەموویان بەیانیان زوو ئەڕۆن و شەوان ئەگەڕێننەوە، کە ئەگەڕێننەوە خەمێ و ئەوانی دیکە پیوسیتە قاچیان بخەنە ئاوی گەرمەوە، دەستس و قاچیان بۆ ن بشۆن  و بیانشێلن. خەمێ ئەڵێت ، " هێشتا داعشە پیاوەکان لە داعشە ژنەکان دڵ نەرمتر بوون  ، ژنەکان زۆر زۆریان لێ ئەداین، ئێمە خۆمان لە ژێر کاردا ئەوەندە ماندوو ئەبووین ئاگامان لە خۆمان نەئەما هەتا شەو ، شەویش کە ئەوان ئەگەڕانەوە پاش ئەوەی خزمەت وشێلانی خۆیان تەواو ئەبوو لێیان ئەداین"                                                                                        

- ئەڵێن ژنی دووگیان و مناڵدار لاقەنەکراوە ، ئایە  چۆن مامەڵەیان لە گەڵ ئەو ژنە دووگیان ئەکرد کە لە ماڵەکەی یوسفدا بوو؟                                                                                                

- ئەوە راست نیە ، ئەوان یەکەم جار بە مناڵەکان دەستیان پێکرد کە مناڵ وکچی شوو نەکردوو تەواو بوو ئنجا بە ژنە مناڵدارەکانیش ، راست نیە ، دەستدرێژییان کردە سەر تەنانەت پیرە ژنیش، سیانزە ساڵێک ٦ شەش کەس لاقەیانکردبوو ، ئێمە لەوانی ترمان ئەپرسی لە هۆڵەکە ، یوسف لە بەر چاوی من و ژنەکانی دیکەش ئەو ژنە دووگیانەی بردە ژوورەوە و لاقەکرد و لێیشی ئەدا، قیژەی هەموو گەڕەکەکەی گرتبوو، هەر چوار مناڵەکەش لە دەرەوەی دەرگاکە ئەگریان و بە هەردوو دەست بە دەرگاکەیان ئەکێشا بۆ ماوەی زیاتر لە کاتژمێرێک.                                                                                     

          پیویست ناکات  بپرسم بە تەنیشت ئازاری نەوتراوی خۆتەوە، کارەساتی ئەو ژنە چەند کاریگەری لێکردوویت، کە لە کاتی گێڕانەوەدا دەستێک ئەخاتە سەر گوێی ڕاستی و بە دەستی چەپیشی پاڵ ئەنێت بە مێزەکەی نێوانمانەوە، ئاماژەیە بۆ ئەوەی کە جاریەکیدیکە دەنگی ئەو ژنە ومندالەکانی لە گوێیدا دەزرنگێتەوە و ئەژێتەوە، پێ ئەچێت ئەو یەکێک لە ژوورەکانی تاواندا، یان ئەو تەوالێتەی کە دواجار ئەبێت بە هۆی ڕزگاربوونی  بە هەمووی هێزی دەستە لاواز و بچووکەکانی پاڵی بە دەرگاوە نابێت بۆ ئەوەی خۆی لە گورگە داعش بپارێزێت.                                                                                         

-چەند لەو شوێنە مایتەوە؟                                                                        

-هەمووی ٩نۆ مانگ ٤چوار ڕۆژ لەو ماڵە و ٥پێنج مانگ لە حەپسەکە بووم.                        .   

       بە پێی گەواهیدانەکانی خەمێ، ژنە ئێزیدیە کۆیلەکراوەکان زیاتر لە تەلەعفەر و میادین وحەلەب وەدابەش ئەکرێن وئەفرۆشرێن بە سەر ناوچەکانی دیکەدا. کە یوسف دەچێت بۆ شەڕ بۆ عێراق ماڵەکە پاسەوانی نامێنێت  ، یەکێک لە ژنە داعشەکان مناڵێکی ئەبێت ، خەمێ لە ڕێگەی منالەکەوە مۆبایلی ژنەکە بە دەست ئەهێنیت و لە تەوالێتەکەدا و لە مۆبایلەکەوە فەیس بووک ئەکاتەوە و نامە دەنێرێت بۆ کەس و خزمی خۆی لە کوردستان، ئیتر لێرەوە  چیرۆکی چۆنیەتی ڕزگار بوونی با بمێنێت بۆ پاش ڕزگار بوونی کورد لە دەست داعشە هەمە چەشنەکان.                 .                                                                                               

__- تێ بینی: -بە هۆی پابەند بوون بە لایەنی یاسایی و ئەتیکی لێکۆڵینەوە وێنە و ناوی ڕاستەقینە ئاشکرا ناکرێن و هەر کچێک داوام لێکردووە ناوێکی خوازراو کە خۆی پێێ خۆشە هەڵبژێرێت . .. ئەم دیدارانە لە بنەمادا بە  کوردی-سۆرانی نەکراون، بۆیە داڕشتنەوە کوردێکە زمانی منە نەک ئەوان. ...بۆ دروستی ناوی دێیەکان ڕاوێژم لە گەڵ نووسەری بەڕێز تەها سلێمان کردووە بۆ ئەوەی بە  دروستی بنووسرێن.                                                                                                           

زۆرەدەسگرتەکردنی ژنانی ئێزیدی : چیرۆکی بەهار

زۆرەدەسگرتەکردنی ژنانی ئێزیدی : چیرۆکی بەهار

کازیوە ساڵح

بە ڕاوێژ لە گەڵ بەڕێز مامۆستا حەمەفەریق حەسەنی نووسەر وشەی' زۆرەدەسگرتەی' م هەڵبژارد بۆ دەستدرێژی سێکسی، ئەمە وشەیەکی هەورامی کۆنە. ئەم جۆرە دەستدێژییە  کە بە عەرەبی پێێ ئەوترێت اغتصاب و بە ئنگلیزی رەیپ، هەردوو وشە عەرەبی و ئنگلزێکە بۆ ناونانی ئەو پرۆسەیە گونجاوە چوونکە زۆرە مڵی وبە زۆر کردارکردنی تێدایە. بەم دواییە بە کوردی وشەی ' لاقە ' هاتوەتە ناو زمانی کوردییەوە، نازانم کێ و بە چ واتایەک ئەم وشەیە داتاشراوە، ڕەچەڵەکی وشەکە نازانم، بەڵام ئاوازەکە و واتاکەی هیچ بە زۆرێکی پیوە دیار نیەو زیاتر پێ ئەچێت واتای' لاق کردنەوە' بکات ئەمەش پێناسەی کارەساتەکە نادات. لە هەمان کاتدا ئێمە ناتوانین هەموو جار دەسترێژیکردنی سێکسی بەکار بهێنین چونکە ئەو کات لە بری چەمک ئەبێت بە ڕستە بۆیە لە ئیستادا' زۆرەدەستگرتەی' بە کار ئەهێنم، خوازیارم لە داهاتوودا وشەیەکی ئاسانتر و پڕ ماناتر بدۆزینەوە.                                                                                                                          

- بۆچی بەهار؟                          

- کە لای داعش گیرابووم زوو زوو بیرم لە لاپاڵی سەوزی دێیەکەمان ئەکردەوە لە بەهاردا، لە خۆمم ئەپرسی بکرێت ڕۆژێک بیبینمەوە.                              

       ڕوخساری زەرد ولاشە لاواز و  بچووکەکەی بەهاری سیازدە (١٣) ساڵ  ، وێنای ئاسكێکی برینداری دەم ڕەوە گورگی بیابانی ئەنەخشان.  کاتێک داعش گوندەکەیان  'کۆجۆ' داگیر ئەکات، ئەو بۆ پۆلی دووی ناوەندی دەرچووبوو، لە نسێی ماڵە گەورەکەیاندا کە بیست وهەشت (٢٨) کەس ، مناڵی دوو ژنی باوکی و ماڵی مامەکانیشی لە خۆ گرتبوو بەختەوەرانە ڕۆژەکانیش وەکو پۆلی قوتانخانەکەی پڕ قەرەباڵغی و هاورێ و بزوێ بوو. لەو بیست و هەشت کەسە دە کەسیان تا ئێستا بێ سەرو شوینن بە برا گەورەکەی خۆشییەوە کە لە ساڵی ١٩٨٨ لە دایک بووە ، هەژدە کەسیشیان گەڕاونەتەوە بۆنێو 'نیوە' ژیان. بەهار وتی، " هەرگیز کێشەمان نەبوو، نازانین باوەژن و دایکی ڕاستەقینە مانای چیە ، جوونکە دایکم و ژنی دووەمی باوکم زۆر باش بوون بە یەکەوە... ئێمە { ئێزیدیەکان}خەڵکێکی بێ کێشەین ، ماڵی وامان هەبووە تا چل کەسیشی تیا ژیاوە بە بێ کێشە و ئاژاوە.                                                                                                   

     ڕۆژی ٣-٨-٢٠١٥ کە دەنگۆی گەشتنی داعش دەگات پێیان بڕیار ئەدەن کە دێیکەیان بە جێ بهێڵن و ڕووبکەنە شاخی شنگال، بەڵام پێیان ئەوترێت کە ڕێگەی دەرچوونیان لاوازە، چوونکە داعش زۆر نزیکە لە دێیکەوە و لە ڕێگە ڕووبەڕوویان ئەبنەوە. زۆر بە سەر ئەم کێشمەیەدا تێ ناپەڕێت داعش دەگاتە گوندەکەو پێیان ئەڵێت نەترسن ونەچن بە هیچ لایەکدا ئاسایشیان دەپارێزن. بەڵام لە هەمان کاتدا ئەچنە لای شێخی دێ یەکەیان و داوای لێ ئەکەن خەڵکەکەی رازی بکات واز لە ئاینی خۆیان بهێنن وبچنە سەر ئاینی ئیسلام. ئەویش لە وەڵامدا داوای دوو ڕۆژ مۆڵەتیان لێ ئەکات بۆ ئەوەی پرس بە خەڵکەکەی بکات و نیازی داعش بە ئەوان بگەیەنێت وئازادیان بکات لە بڕیاردان و پاشان وەڵامیان لێ بگەڕێنێتەوە.                                                                                          
  دوو ڕۆژ ئاوا دەبێت و داعش لە نیازی خەڵکەکە تێ دەگات " مردنمان پێ باشترە لە واز هێنان لە ئاینی خۆمان " داوا لە خەڵکەکە ئەکات کە هەرچی پارە شمەکی گرانبەهایان هەیە لە گەڵ خۆیان بیبەن بۆ قوتابخانەکەی کۆجۆ ، وە داوا ئەکەن ئەوانەی ئۆتۆمبیلیان هەیە بە ئۆتۆمبێل بڕۆن، " چوونکە لەوێوە دەتانبیەن بۆ شاخی سنجار بۆ لای ئێزیدیەکانی تر ، بۆ ئەوەی ئەگەر شەڕ لە ناو دێیەکەدا ڕوویدا خەڵکی مەدەنی نەکوژرێت"                                                                              

لە حەوشەی قوتابخانەکەدا هەموویان ڕائەگرن ، سەرەتا داوا ئەکەن هەرچی پارە و شمەکە گرانبەهاکانیان دابنێن، لە گەڵ کلیلی ئۆتۆمبێلەکانیان، تەنانەت ئەڵقەی هاوسەرگیریشیان لە دەست ئەکەنەوە ، لە مۆبایل و کۆمپیوتەر دایانئەماڵن ئەمەش ڕێگەی هەموو پەیوەندێکیان لە گەڵ دنیای دەرەوە ئەپچڕیت.پاشان پیاوەکان ئەکەنە نهۆمی یەکەم و ژن و مناڵەکانیش ئەکەنە نهۆمی دووەمی قوتابخانەکە. پاش تاوێک گوێیان لە دەستڕێژی گولەباران ئەبێت کە لە نهۆمی خوارەوە دێتە گوێ ، تێ ئەگەن کە پیاوەکانیان کۆشت.                                                                                      
لەو قوتابخانەوە ژنەکان و مناڵەکان دەبەنە پەیمانگایەکی نوێ کە هێشتا بونیادنانی تەواو نەبووە، بۆیە ناویشی لە سەر نەبوو . کاتژمێر (٨)  هەشتی شەو" هەموو ژنە جوانەکان وکچەکان لە تەمەنی نۆ ٩ ساڵی بۆ سەرەوە جیاکردەوە ، کورەکانیش لە تەمەنی شەش ٦ بۆ ١٥ پازدە ساڵی لە دایکیان وەرگرتن و بردنیان بۆ تەلەعەفەر و ئێستا کە گەڕامەتەوە تێگەشتم کە کورەکان راهێنانی { داعشیان} پێکراوە " بەهار وتی.                                                 

کاتژمێر ١١.٣٠ یازدە ونیوی شەو كچەکان دەبن بۆ شاری موسڵ ولە خانویەکی سێ نههۆمی گەورەدا دایان دەنێن کە نزیکی مزگەتی گەورەی ساری موسڵ دەبێت و لەو خانوەدا ١١٤ سەد و چواردە کچی ئیزیدی دیکەی تێدا دەبێت.                                                                                                                     

پاش دوو ڕۆژ ٥٧ پەنجاو حەوت کچیان، یەکێکیان بەهارە دەبەن بۆ سوریا و لە نێو هۆڵێکی گەورەدا دادەنڕێن کە کەوتوەتە نێودارستانێکی گەورە و جەنگەڵ ، پشتەوەشی شاخە ، چری دارەکان دیمەنێکی ترسناکی و ئومێد بڕی پێ ئەبەخشێت کاتێک بەهار بیر لە ئەگەری ڕاکردن ئەکاتەوە. کاتێک ئەمان ئەگەن  ٢٠٠ دوو سەد کچی دی لەو شوێنەدا ئەبێت ، بە هەموویان یەک خۆشۆرو و یەک تەوالێتی تێدا ئەبێت . لە دەرەوە دەرگای هۆڵەکە بە کلێکی گەورە دائەخەن کە بە زنجیریەکی ئەستورەوە بەستراوە بە ئۆتۆمبێلێکەوە لە بەر دەرگاکەدا بۆ ئەوەی کەس نەتوانێت دەرگاکە بشکێنێت و ڕا بکات. لە دەرەوەش چەند ژوورێکی بچووک دەوری هۆڵەکیان گرتووە و لەو ژوورانەدا پاسەوانەکانی ئەو هۆڵە دژین.                                                                                                                        

هەتا ئێرە بەهار زیاتر چاوانی دەبڕێ سەقفی ژوورەکەوە وەکو ئەوەی لە سەر تەختە سپی ئەو ژوورە یادەوەریەکان بە هێڵێکی رەش نووسرابنەوە .هەر جارەی بە دەستێکی  پەنجەکانی دەستەکەی دی ڕادەکێشا  و دەتەقێنێت  وەک بیەوێ هەرچی سەهۆڵی دوودڵی و دلە راوکێیە لە ژێر پەنجەکانیدا ورد بکات.                                                                                            

"هەموو ڕۆژێک پیاوێک یان چەند پیاوێک ئەهاتن، دارێکی درێژ بە دەستی چاودێرەکەوە بوو دەیخستە ژێر چەناکەمان و سەری پێ بەرز ئەکردینەوە بۆ ئەوەی پیاوەکان دەم و چاومان ببینن، چەند جوان بوایە ئەوەندە زیاتر و زووتر ئەکڕا  من و کچە مامەکەم و کچێکی دی ئێزیدی خەڵکی کۆجۆ بردنینیان بۆ بنکەی " ئیفتدا" پڕی بوو لە پیاو . لەوێوە داعشێکی سعودی ناوی ئەبوو مالک بوو کڕیمی ، تەمەنی لە سەروو چل ساڵ دەبوو ، ڕیش و قژی درێژ و چڵکن و ڕوخساریەکی زۆر ناشرین. بردمی بۆ ماڵی هاوڕیەکی، چوونکە خۆی ژن و مناڵی هەبوو لە ماڵی خۆیدا... لە ماڵی هاوڕێکەیدا دوو ژنی داعشی هەبوون ، ئەوان لە ماڵ دەرچوون و... لە ماڵ دەرچوون و ..."                                                                                        

نیگاکەکانی بەهار لە سەر سەقەفەکە ئەگوێزرێنەوە بۆ سەر زەوێکە، قاچەکانی ئەنووشتێنێتەوە بۆ ژێر کورسێکەی و هەوڵدەدات لە  ژێرەوە گرمۆڵەی بکات و لە زەویان ببڕیت ، بە دەستەکانی بەردەوام قۆڵی کراسەکەی ڕائەکێشیت بە سەر دەستیا وەکو ئەوەی بیەوێ لەشی لە کەڵپەی ژەهراوی بشارێتیەوە، تۆنی دەنگی ئەگۆڕێت بۆ غەمبارتر ، نزمتر و هەناسەکانی کورتر دەبن و بەردەوام ئەبێت ، " پاش ئەوەی ژنەکان ڕۆشتن،  لاقەی کردم ، لە بەر ئەوەی هەڵمدا بەرگری لە خۆم بکەم ئەوەندەی لێدام بورامەوە. "                                                                     

                                                           

بەهار لە پاڵ لاقەکردندا  ڕۆژەکانی بە گریان ، خزمەتکاری و پاڕانەوە بۆ ئەوەی بیبەن بۆ لای خوشکەکانی دی بە رێ ئەکات. ئەوان داوای لێ ئەکەن خواردن دروست بکات ، جل بشوات و ماڵ خاوێن بکات ، بەهاریش ئەو کارانەی پێشتر نەکردووە و نەیزانیوە ، بۆیە ژنە داعشیەکان زۆر جار لە پیاوەکان خراپتر چەوساندویانەتەوە و لێیانداوە هەتا فێر بووە.  ئەو کاتانەی ئەو داعشە ئەچێت بۆ کۆبانی ئەیباتە لای خوشکەکان و کچە ئێزیدیەکانی دی ، لەوێش ماڵەکانی دی ڕۆژانە ئەیانبەن بۆ خزمەتکاری  ناو ماڵ هەتا داعشەکە لە شەڕ ئەگەڕێتەوە.                                                                                                                       

بەهار چوار مانگ و دە ڕۆژ لە ماڵی هاوڕێ کەی ئەبو مالک ئەمێنێتێتەوە ، ئەبو مالکیش هەموو ڕۆژێک ئێواران ئەچێت بۆ ئەوێ بەر لە گەڕانەوەی بۆ ماڵی خۆیان. هەتا ڕۆژێک کە ئەبو مالک ئەچێت بۆ شەڕ و ئەویش لە گەڵ کچێکی دی ئێزیدا ئەبرێن بۆ ماڵێک بۆ خزمەتکاری. کاتێک ژن و پیاوەکە دەر ئەچن لە ماڵ هەلی ڕاکردنیان بۆ هەڵئەکەوێت ، بۆیە پۆشاکی داعش لە بەر ئەکەن و ڕائەکەن، ماوەیەکی زۆر بە پێی ئەڕۆن، پاشان داوا لە شۆفێرێەک ئەکەن بە ئۆتۆمبێلەکەی بیانبات بۆ سنوری تورکیا ، کچە ئێزیدیەکەی دی هەندێک پارەی پێ ئەبێت داوا لە شۆفێرەکە ئەکات مۆبایلێکی بۆ بکڕیت . ئەو پێی وایە ئەوان داعشن ، بۆیە کارەکانیان بۆ جێ بە جێ ئەکات و هەتا سنووری تورکیا ئەیانبات. شاخەکانی سنووری تورکیا بە پێێ پەتی و  چوار کاتژمێر ئەبڕن و لە سەر سنوور خێزانێک ئۆتۆمبیلێک بۆ خۆیان ئەگرن بۆ ناو شارەکانی تورکیا، هاوکاری ئەوانیش ئەکەن وجێگەیان ئەکەنەوە و لەویشەوە پەیوەندی بە کەس و خەڵکی خۆیانەوە لە کوردستان ئەکەن.                                                                                           

      بەر لە جینۆسایدی ئێزیدیەکان لە لایەن  داعشەوە ، بەهار خەونی بوو ببێت بە پزیشکی گشتی ، ئێستا پێی خۆشە ببێت بە پزیشکی ژنان ، بەڵام  لە مانگی ١ی ٢٠١٥ وە گەڕاوەتەوە و من مانگی ٨ی ٢٠١٥ دیدارم لە تەک ساز کردووە ، پاش هەشت مانگ هێشتا نەگەڕابووە بۆ خوێندن ، چوون خزمەتی خوێندن و گەڕانەوە بۆ ژیانی ئاسایی خۆیان کە بەشێکی گەورەی چارەسەرەکردنی گرفتە سایکۆلۆژیەکانی پاش کارەساتی دەستدرێژییە  هێشتا نەبووبوو  بە غەم.                                                                         

____- تێ بینی: بە هۆی پابەند بوون بە لایەنی یاسایی و ئەتیکی لێکۆڵینەوە وێنە و ناوی ڕاستەقینە ئاشکرا ناکرێن و هەر کچێک داوام لێکردووە ناوێکی خوازراو کە خۆی پێێ خۆشە هەڵبژێرێت . ..