Fellowship

ئەوەی خوارەوە لینکی زمالەیەکە کە زانکۆی نیویورک ستەیەتی ئەمەریکا لە
مانگی یەکەوە پێی بەخشیوم .

http://www.albany.edu/gihhr/46053.php

 Fellowship from   :

http://www.albany.edu/gihhr/46053.php

Fellow

Kaziwa Salih is currently a post-graduate student at York University, where she has already obtained a BA in Communication, an MA in Culture and Genocide studies, and a graduate certificate in Migration and Forced Refugee Issues She also has a certificate in International Journalism for International Writers from Sheridan College.
Salih is the publisher and editor of two Kurdish magazines. In 2010, she founded the Anti-Genocide Project to bring together the voices of genocide victims living in Canada. She is the author of 12 books, and has received several international awards, including the 2013 Naguib Mahfouz Award for the Novel and Short Story from the Nagham House and the Egyptian Ministry of Culture. In recognition of her short stories, she was a two-time recipient of the first award at the Academia Mutamenti–Amita Festival of Art and Literature in Italy, in 2001 and 2002. She is appointed for 2014 Writer-in-Resident at George Brown College by PEN Canada.
Kaziwa’s academic interests include genocide and culture, culture and communication theory, Kurdish studies, gender and ethics, and cultural psychology. She has been a member of numerous human rights organizations such as United Nation Association of Canada, Amnesty International, Egypt Human Rights Organization, Kurdistan Human Rights, Pen Canada and Writer in Exile.

داعش  لە کۆشکی کلتوردا

بەشی یەکەم

   سوود وەرگرتن لە هەڵەکانی بن لادن

کازیوە ساڵح

             ئایە داعش  تەنها هێزیەکی تیرۆرستیە؟ ئایە شەپۆڵێکی ئایدۆلۆژی، کلتوری ، ئاینی و ئابوریە؟ یان یاریەکی نێو دەوڵەتیە بۆ ئاسانکردنی ئەو دۆخەی ڕٶژئاوا بە نیازی پەرپا بوونیەتی؟                                                                                 ئەم وتارە خوێندنەوەیەکی کورتی گرنگترین ئەو فاکتەرانەیە کە هێزیەکی سەرسوڕهێنەری بە داعش بەخشیوە. جەخت لە سەر ئەوە ئەکاتەوە شەڕی داعش شەڕی نێوان شیعە و سوننە نیە و بێ دەنگی وڵاتانی عەرەبیش لە سەرسوڕمانەوە سەرچاوەی نەگرتووە بەڵکو داعش هەلێکە هەندیکیان دەمێکە خەونی پێوە ئەبینن.

           داعش شەپۆلێکی فرە ڕەهەندی ، فرە جۆرە  . لە سەرجەم ئایدۆلۆژیە توندڕەوەکان، کلتور ، ئاین، هێزی ئابوری و تەقەمەنی سوودمەند بووە بۆ دروستکردنی شەپۆڵیک لە توانایدا هەیە  بە خێرایی چاوەڕوان نەکراو داعشیزم لە دیاردە وە بگۆڕێت بە سیستم و ئایدۆلۆژیایەکی گشتگیر. سیستمێک تەنها  وەکو هێزی سەرەکی عێراق و سوریا خۆی نەچەقێنێت بەڵکو سەرجەم ناوچەکە بە ئەفغانستان و پاکستانیشەوە بگرێتەوە. ئەم بۆچوونەم لەوەوە سەرچاوەی نەگرتووە کە داعش هێزێکی تیرۆریستیە و ئەتوانێت بە توندڕەوی بگات بە ئامانجەکانی. بەڵکو لەو دەرکەوتەی داعش خوێندنەوەی سیاسی ، کلتوری و سایکۆلۆژی تاکی ڕۆژهەڵاتی و بە تایبەت عەرەبی بەر لە دەرکەوتن بە هەند وەرگرتووە و کاری لە سەر هەر یەکەیان بە جیاواز کردوە.                                               .                                                                                                                            

             لە ڕووی سایسیەوە داعش سوودی لە هەڵەکانی گروپە تیرۆریستێەکەی ئوسامە بن لادن وەگرتووە. لە لایەک بن لادن لە دەرەوەی ژیانی ڕۆژانەی تاک کاری ئەکرد ، بە دیوێکی دیدا لە دەرەوەی کۆمەڵگە بوو . ئەمەش ئەوە نیشان ئەدات کەسێتێکی تاکڕەو و گۆشەگیر لە نێو کەنارێکی دوورە دەست ، دەسەڵاتی گشتگیری بەرهەم نەهێنەرێت. ئەمەش وایکردبوو نەتوانێت  لە دوورەوە پلانەکانی خۆی بەو جۆرەی ' بۆی دانرابو' بپێکێت .  دیسان لە گەل ئەوەی عەرەب بوو ،چوون لە دەرەوەی کلتور و سیاسەتی بەڕێوەبردن کاری ئەکرد ، زیاتر کۆششەکانی لە بازنەیەکی ئاینی توندا ئەسۆڕایەوە ، ئەمە وایکرد ئەو  کاریگەریە گەورەیەی لە نیشتمانی عەرەبیدا دروست نەکات. لە لایەکی دی ڕەچەڵکی ئاینی بن لادن جێگەی گومانە ، من ئێستاش پێم وانیە بن لادن کوژرابێت و پێم وایە ئەمەریکا بە سیناریویەک بردیە ئەمەریکا و لەکەنارێکەوە لەوێ ئەژی . چوون سیناریوی بن لادن وەکو نەگەشت بە بن بەستێکی ویستراو کە بەرژەوەندی تەواوی ئەمەریکا بپێکێت ، ئەوەندی ئیسلام فۆبیای لە ڕۆژئاوادا  بڵاو کردەوە، ئەوەندەش ئەمەریکا فۆبیای لە ڕۆژهەڵاتدا بڵاوکردەوە. بن لادن قسە زۆر ئەکرد  و کرداری کەم بوو، ئەوەندەی ڕاگەیاندنی بۆ ناوبانگ ئەکرد و ئەوەندەی ڤیدیو بڵاو ئەکردەوە ئەوەندە کرادری نەئەکرد. ئەمەش دوو خاڵی لای مرۆڤ ئەچەسپاند :                                 .                                                                                                                                                                                       
          یەک: لە ڕووی دەروونیەوە ئەو مرۆڤانەی بەردەوام دووپاتی ئەکەنەوە کە ڕقیان لە کەسێک ، حزبێک و لایەنیک و یان دەوڵەتێکە خۆیان لە بنەمادا  سیخوڕی ئەو لایەن و دەوڵەتە ن. ئەو هستریای تووشی ئەبن ، ترسی ئاشکرا بوونە و جگە لە سیاسەتی ڕاوکردن و زانیاری کۆکردنەوە. دووپاتکردنەوەی ڕکەکانی بن لادن بۆ ئەمەریکا بەراورد بە کردارەکانی پێجەوانەی ئەسەلماند.                                                .                                                                                                                      
  دوو: ئەو هەموو ڤیدیو و خۆ دەرخستنە بۆ وەرگر و بینەر و تەنانەت دواکەوتوانی بن لادن و ئەمەریکاش ئەسەلمێنێت، بن

 ئەمە ئەو دەردە دەروونیە کە (Cult of Personality)پەرستی لادنیش وەکو سەدام و هیتلەر و مۆسۆلۆنی کێشەی خود-ڕێگە لەدروست بوونی کارەکتەرێکی کاریگەر و دررێژ خایەن ئەگرێت .  بۆیە پێم وایە ئەمەریکا نەیدەویست ئەزموونی سەددام دووبارە بکاتەوە. ئەم ڕاستیانە لای داعشیش ڕوونە و بە ئاشکرا خۆیان لەو هەڵانەی بن لادن ئەبوێرن            .                                                          

             لە ڕووی ئاینی یەوە داعش کاریگەرتر و دان پیانراوترە لە بن لادن و شیعەش . بن لادن کە لە بنەمادا هەڵگری ڕێبازی وەهابیە. بە پێی دانپیانانەکانی جاسوسی بەریتانیا هامفەر بۆ ڕۆژهەڵات لە کتێبەکەیدا بە ناونیشانی یادەوەریەکانی هامفەر ، ڕوونە کە ڕێبازی وەهابیزم بەریتانیا  لە سەدەی هەڤدەدا دروستی کردوە و ناوی وەهابیش لە ناوی ئەو لاوەوە هاتووە کە هامفەرلە بەسرەدا ناسیوێتی و توانیوەیەتی کاریگەری لە سەری هەبیت و پلانەکەی مەیسەر بکات و ناوی محمد ابن عبدوالوهاب بووە. ( بیرەوەریەکانی هامفەر ، ٢٠٠١ ) لە بەر ئەوەی لە ڕێگەی ئەوە وەهابیزم دروستکرا ناوەکەشی هەڵگرت. ئەم ڕێبازە لە پێناوی پارچەکردن و گۆڕینی ئیسلام بووە بۆ ڕێبازیەک لە گەڵ بەرژەوەندی ئەو کاتەی بەریتانیا بگونجێت. جگە لە سعودیە کە خێزانی ئال سعودیش بە هەمان شیوە لە لایەن بەریتانیاوە دروست کراون هیچ وڵاتێکی دی بە شیوەی گشتی وەهابیزمی نەکردوە بە ڕێباز.ئەکرێت جگە لە بەرژەوەندی ئەمەریکا ئەم هۆکارەش لە پشت پەنابردنی بێت  بۆ ئەفغانستان. ئەم ڕاستێیە لای نەتەوەی عەرەب ڕوونە و لە گەڵ ئەوەی ئایدۆلۆژیای مۆدێرنی عەرەب نەفرەتکردنە لە ڕۆژئاوا ، بەڵام ئەو ڕێبازەی  ڕۆژئاوا دروستی کردوە، لە بەر ئەوەی خۆیان هەڵگرین بە نەفرەت نەکراوە.  ئەمەش پێچەوانەی کوردە کە باوەڕی نەکرد ئەمەریکای بەرژەوەندیخواز پەکەکە بە تیرۆریست ناوزەدبکات ، ئیتر کوردی بەشەکانی دی وەکو مادەی هۆشبەر سەیریان ئەکەن. وەهابیزمی بن لادن بە شێوەی ئاشکرا کاریگەری نەبووە ، بەڵام بێگۆمان کاریگەری هەبووە بۆ ئیماندار و  دژە  ڕۆژئاوایی ڕاسەتەقینە کە خۆیان دوو بگرن و دەستگیری نەکەن .  بە بوونی داعش ئەم کێشەی و کیشەی شیعەش کە تا ئاستێکی باش لە وەهابیزمەوە نزیکە لای زۆرینەی عەرەب کە بێ دەنگانە دژی وەهابیزمن چارەسەر ئەبێت.                                                                                                                                                                                                                        

          لە ڕووی ئایدۆلۆژییەوە داعش ئەو ترسەی  فارسیزم و تورکیشیزم لە ناخی عەرەبدا ئەڕەوێنێتەوە کە لە سەرەتای ١٩٠٠ وەدەکانەوە لە بیریان کردبوو. ئەو کات  چەند نەتەوەیی و فاشیستی عەرەبی ڕەزگاری کردن لەو ترسە، دیارترینیان ساطع الحصری بوو. بە کورتی لە سەدەی هەڤدە و سەرەتای سەدەی هەژدەدا لە بەر ئەوەی فارس و کلتوری فارس کاریگەری گەورەی لە سەر ئیمپراتۆریەتی عوسمانی هەبوو، چوون زۆربەی کەسە باڵاکانی ئەو ئیمپراتۆریەتە فارس  بوون ( هەندیكیان کورد بوون بەڵام بانگەشەی زمان وکلتوری فارسیان ئەکرد نەک کورد) ، ئەمەش ترسی لای عەرەب دروست کرد،  لەوەی ئەگەر ئەو کاریگەریە هەڵبکشێت ، ئەکرێت بە هەردوو کلتور و شوناسی عەرەبی بسڕننەوە. بۆیە ژمارەیەک عەرەبیش هەوڵیان دا ببن بە پیاوی ئیمپراتۆریەتی عوسمانی ، بە نیازی ئەوەی هەوڵ بدەن کلتوری عەرەبی بە سەر ئیمپراتۆریەتی عوسمانیدا زاڵ بکەن . لە نێویاندا الحصری تایبتمەندی لە ناو تورک و د و داهێنەری فکری شۆڤێنی عەرەب بوو . بە تایبەت لە ١٩١٦وە بە تەواوی ڕووی لە فکری عەرەبی کرد و کلتوری عەرەبی لەو مەترسیە ڕزگارکرد. ئەو هێڵە  ناسیونالیزمیەی ئەو خستیە ناو عەرەبەوە  دروستکەری بەعس بوو ، هەتا ئێستا ناوچەکە قەرەبووی فکری ئەو ئەدەن .                                                                                                                                

         لەم ساڵانەی دواییدا ، دەست تێوەردانی ئێران لە کاروباری ناوچەکە بە شیوەیەکی گشتی ، وە بەڕێوەبردنی سوریا و عێراق و بەشێکی کوردستان و لوبنان و پەیوەندییەکانی لە گەڵ تورکیادا ببوون بە سەرچاوەی سەرهەڵدانەوەی هەمان ترسی سەدەی هەژدە . بە بوونی داعش ئەو ترسە لای عەرەب ئەسڕێتەوە و پشتگیری شەقامی عەرەبی مسۆگەر ئەکات لەم ڕووەوە. جگە لەوەی ئەم هێزە هەڵگری تەنها یەک ئایدۆلۆژی نیە ، بەڵکو تێکەڵەیەکە لە فکری بەعس، ئیسلام بە هەموو چەمکەکانیەوە، هەڵەیە پاش بینی دەیان پەیڕەو کە لە وەهابیزم و شیعەدا هەیە بگوترێت هەموو خەسڵەتەکانی ئەم هێزە سوننییە. ئەکرێت سونی بکات بە بەهانەی شەڕەکانی بۆ ئەوەی پیاوەکانی ئێران دەرپەڕێنێت بەڵام لە ڕاستیدا شەڕی ئێران ئەکات و زۆریش نابات لایەنە نا سونییەکانیش پشتگیری ئەکەن.                                                                 

کارەکتەرەکانی بە کەسیکرنی مێژووی 

 -2-

            ئەو کارەکتەرانەی پرۆسەی بە کەسیکردنی مێژووی جینۆساید جێ بە جێ ئەکەن تەنها ئەنجامدەرانی تاوانەکە نین، بەڵکو  دوو  کارەکتەری دی  تەواوی پرۆسەکە بەهێز ئەکەن ئەوانیش  پشتیوانکاران وتەماشاکارانن.  سەبارەت بە جینۆسایدی کورد دوو خاڵی تریش سەربار ئەبن ئەوانیش ناوم ناون بکەری گشتگیر و   و ئامانجی کارڵێکراو بە ئنگلیزی  ‘Objecthood’     ئۆبجێکتهوودم هەڵبژاردوە  

        ( ئەو کوردداندنە پڕ بە واتای چەمکەکە نیە، بەڵام لە ئێستادا وشەیەکی باشتریش لە زمانی کوردیدا نادۆزمەوە ).

  لەم وتارەدا ڕوناکی  دەخەمە سەر هەر یەکەیان و پەیوەندییان بە دوو چەمکە دروستکراوەکەوە گرێ دەدەم.

                

یەکەم ئەنجامدەران.  

                                                                                                       
         بکەری جینۆساید یەکسان  نیە بە یەک کەس . بیانووی یەک کەس بوون هاوتەریب نیە لە گەڵ یاسای بەڕێوەبردنی وڵات و سەرکردایەتی کردندا تەنانەت ئەگەر بەڕیوەبردن و سیستمێکی دیکتاتۆری و تاک ڕەویش بێت. ئەگەر لە ڕوانگەی سایکۆلۆژییەوە لە تاکی دیکتاتۆر یان تونوتیژ بە گشتی بنواڕین ، تێدەگەین ئەم جۆرە تاکانە ترسنۆکن، ىی باوەڕن بە خودی خۆیان و هەستی کەمسەرییان لایە. ئەم جۆرە کارەکتەرە لەو تاکانەی توندوتیژ یان دکتاتۆر نین ، زیاتر ڕاوێژ ئەکەن و ڕاران لە هەنگاو نانی هەنگاودا ، بەڵام ڕاوێژەکان و ڕاوێژکارەکانیان ئاشکرا نین. چوون ئاشکرادنیان هەست بە کەمسەرییان زیاد ئەکات و  تەونی وەهمیی یەکتا عەقڵییان هەڵئەوەشێنێتەوە. ئەمە ڕاستە بۆ هەموو دکتاتۆرەکان وئەوانەش بەرەوە لوتکەی دیکتاتۆری مل ئەنێن.                                                                                                 

        ئەگەر بەراوردی ژیان و مەرگی سەدام بکەین ئەو ئارگیومێنتەی سەرەوەمان بۆ ئەسەلمێنێت. سەدام ئەوەندە لە هەنگاو نانە بکوژکارەکانی ئەترسا و ڕاڕا بوو هەرچی ساحیر و وەهم ساز و پاراسیکۆلۆجیست هەبوون تەنانەت ئەگەر منالێش بوونایە لە خۆی کۆکردبوونەوە؛ لە گەڵیدا دەژیان و  بەر لە هەر هەنگاوێک پرسی پێئەکردن. تەنانەت یەکێک لەو پاراسیکۆپاتانە تەنها تەمەنی نۆ ساڵ بووە کاتێک سەدام بردویەتی بۆ کوێت و بۆ ئەوەی ڕێگەکان و وڵاتەکەی پێشان بدات ، لە پێناوی ئەوەی مناڵەکە بتوانیت دیدەبینی هەبێت بۆ شوێنکە و پێشیبنی بۆ بکات بەر لەوەی بەو کارەکە هەستێت بۆ ئەوەی بزانێت لەو شەڕە و داگیرکاریەی لە میشکیدا بوو براوە ئەبێت یان دۆڕاو (  سەلاحەدین، ٢٠١٢   ) . ئاشکرایە لە گەڵ ئەم مناڵەدا پرسی بە دەیانی تریش لەم جۆرە کارەکتەرە و ڕاوێژکار و باوەڕپێکراوانەی خۆی کردووە ،چوون  کاتێک مرۆڤ ئەبێت بە کویلەی ترس، ئیتر عەقڵ بە وەهم ئەسپێرێت  و توانای بیر کردنەوە و بڕیاردانی لاواز ئەبێت. بەڵام ئەگەر زۆرینە لە بەڵێ و خاترجەمی بڕیارەکانی و ختۆرە بکوژییەکانی ئەو نەبوونایە مەرج نیە ئەو کارەی بکردایە. ئەمە لە کاتێکدا لە لایەن هەموو سیاسیەکانی جیهان ڕاوێژ یەکێکە لە سەرەکیترین مەرجی سەرکەوتنی کارەکانیان، تەنانەت ئەنام پەڕلەمانێک نابینیت ڕاوێژکارێکی نەبێت بە تایبەت ڕاوێژکاری کۆمۆنیکەیشن لە هەموو یەکەیەکی و ئۆفیسێکی سیاسیدا هەیە . بەڵام ئەوەی سەدام بە هۆشیاری سیاسی و ڕاوێژ لای سیاسی رۆژهەڵاتی خەڵمێنراوە.                       .
            بۆ سەلماندی ئەو خاڵەی دواییم ئەتبەمەوە بۆ یەکەم ختورە و خەیاڵی جینۆسایدی کورد لای سەدام ، چۆن بووە و بە چ شێوەیەک سەرچاوەی گرتووە . لە ١٩٦٨دا کە ئەو کات لە عێراقدا کێشەی سیاسی زۆر کەم و دژایەتی کوردیش بەو زەقێ نەبووە، و سەدامیش دەسەڵاتی یەکەمی عێراق نەبووە . لە  کۆبوونەوەیەکی نهێنی وگرنگدا لە گەڵ ژمارەیەکی دەستنیشانکراوی سەرکردایەتی و متمانەپێکراوانی خۆی سەدام  ئەپرسێت و بە شێوەیەک فۆرمیلای پرسیارەکانی ئەکات کە گوێی لە ڕای ئەوانی تر بێت بۆچوونیان وەربگرێت. ئەکۆڵێتەوە لە ئەگەری ڕێگە چارەیەکی دروست بۆ بنبڕکردنی کورد وەکو توخمێکی مرۆیی   و کۆتایی پێ هێنانیان، نەک تەنها لە ناوبردنی سیاسی و دەژەکارانی. پرسیاری لە مادەیەکی کیمیاوی کردوە کە ببێت بە هۆی نەزۆکی لای خەڵک. پاشان پرسیویەتی ڕای چیە گەر ئەو مادە کیمیاویە بکەنە تەنکی ئاوی ئەو شار و ناوچانەی کوردی تێدایە و بەو شێوەیە لە گەڵ تێپەڕبوونی کاتدا کورد بن بڕ ئەبێت ئەگەر نەتوانن مناڵیان ببێت . پاشان لە ئەگەری کاریگەری مادەکەی و کاتی داواکراوی ئەو پرۆسەی  پرسیوە. وەکو ئەوەی بە بەکارهینانی ئەو تەکنیکە چەند نەوەی تر ئەکرێت بن بڕ ببن بە تەواوی؟  ئەگەر ئەو مادەیە کاریگەر بێت و کورد مناڵی نەبێت تا چەند هزراندنێکی سەرکەوتوو و کارێکی پراکتیکیە؟ ( یاسین، لاپەرە ٩٩-١٠٠).                         
      وەڵامی ئەو شیوە پرسە لە شوێنی دروست و لە لایەن  ڕاوێژکار و باوەڕپێکراوی دروستەوە بدرێتەوە. سەرەتا داوای کاتی بیرکردنەوە و ڕاڤەکردنی مەسەلەکە  ئەکەن . پاشان هەموو زیانە مادیەکان بە هۆی ئەو مادەیەوە ، وە هەموو ئەو  زیانە  ئابوری و کشتوکاڵیەکاڵیانەی کە کورد بەرهەم هێنابوون  ئەخرایە ڕوو. ناڵێم زیانی مرۆیی چونکە ئەم پرسە  لە بنەمادا پرسی زیانی مرۆییە بووە. داهاتووی سیاسی  ناوخۆ و دەرەکی و جێ لەق بوونی عێراق لە هاوکێشە نێو دەوڵەتیەکان ، ڕێکخراوەکانی مافە مرۆیی و کۆمەڵایەتی و تەندروستیەکانی دنیادا دەخرانە روو. لە دوو ستوندا قازانج و زیانەکانی ئەو پرۆسەیە بۆ عێراق و خودی سەرۆکەکەیان دەخرایە ڕوو، پاشان پێی ئەوترا لە سەر بنەمای ئەو هاوکێشانە بڕیار بدە . بەڵام لە بە ر ئەوەی ژینگە و کلتوری سەدام پڕ و پڕ بوون لە مرۆڤی هاوشێوە بە بێ کاتگوزاردن و وەلامی ڕاستەخۆیان هەبووە ، " تەنها ئەو کوردانەی لە ساردا دەژین لە تەنکی ئاو دەخۆنەوە و ئەو کوردانەی لادێ نشینن لە ئاوی سەرچاوەکان ئەخۆنەوە و کیمیاوی کاریگەری نابێت . خاڵی دووەمیان ئەوە بوو گوایە ئەو پرۆسەیە زۆر درێژ خایەنە و پرۆسەیەکی گورج نیە بۆیە بە جێ نیە ( لا ١٠٠).                                                                   

           ئەو وڵامانە بۆ سەدام تەنها داواکردن و دڵنیانکرنەوەی نەبووە لەو کارەی ئەیکات ، بەڵکو ڕێگەی ئەو کۆمەڵکوژی و جینۆسایدەشی پێشان ئەدات کە  بیست ساڵ پاش ئەو کۆبونەوەیە گرتێ بەر . لێرەدا دەرئەکەوێت ئەگەر سەدام بە قسەی پشتیوانکارانی بکردبایە ، یان ' ئەکرێت'  باردۆخەکەی لە بار بوایە دەبوو زۆر زووتر بەو کارە هەستێت. تاوانبارە سیاسیەکان  لە سێ قوناغی پێش ، کاتی کارەسات و دوای کارەساتدا ، سێ جۆر کارەکتەر  پشتیوانیان لێ ئەکات. هەر یەک لەم قۆناغانە جۆری جیاوازی پشتگیری تۆمار ئەکات بە جیاوازی ئەو ژینگە ، باری کلتوری و کۆمەڵایەتی هەردوو جەمسەر تاوانبار و قوربانی.                       
           

 سەرچاوەکان:

١- سەلاحەدین، ئەحمەد  ( ٢٠١٢) ئەو عراقیەی توانای پاراسایکۆلۆجی هەبوو١٢ ساڵ لە گەڵ سەدامدا ژیا

https://www.youtube.com/watch?v=u3vM3L4m5UM

٢-یاسین، باقر ( ٢٠١٢) الاجتثاث و دکتاتوریات العقیدە الواحدە تس العراق ، من الالت الثالث ربل المیلاد الالت الثالث بعد المیلاد ، دەزگای ئاراس ، کردستان